Ekstrem sporlara katılan bireylerin aktivitelere katılım nedenlerinin araştırılması

dc.contributor.advisorSunay, Hakan
dc.contributor.authorÖzdedeoğlu, Behlül
dc.contributor.departmentOthertr_TR
dc.date.accessioned2024-01-03T13:44:24Z
dc.date.available2024-01-03T13:44:24Z
dc.date.issued2020
dc.description.abstractModern toplumun içerdiği risk çeşidinin her geçen gün artmasına paralel olarak serbest zamanlarında ekstrem sporlara katılan bireylerin de artması, güvenlik konularını gündeme getirmiş, insanların hayatlarını riske atmalarının altında yatan sebepler merak konusu olmuştur. Buradan hareketle araştırmanın amacı serbest zaman aktivitesi olarak ekstrem sporlara katılan bireylerin katılım deneyimlerinin mikro ve makro boyutta incelenmesidir. Araştırmanın amacının derinlemesine ve detaylı incelenebilmesi için nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veriler derinlemesine bireysel görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Amaçlı örneklem yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi ile seçilen katılımcılar Ankara ilinde bulunan üniversitelerin (Hacettepe Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi) öğrenci toplulukları bünyesinde yamaç paraşütü, kayak ve serbest dalış yapan toplam 37 kişiden oluşmaktadır. Bulgular riskli davranış (edgework) teorisi çerçevesinde içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Ekstrem sporlara katılan bireylerin deneyimleri mikro ve makro olmak üzere iki ana boyutta incelenmiştir. Mikro düzeyde aktivite, duygu ve beceri olmak üzere 3 ana tema makro düzeyde ise kaçış ve adaptasyon olmak üzere 2 ana tema belirlenmiştir. Aktivite temasının alt temaları; "güvenlik önlemleri alma", "kontrollü hareket edildiği düşüncesi", "kaza ve ölüm karşısında sorumluluk almama" ve "ölüme değer düşüncesi", duygu temasının alt temaları; özgürlük, mutluluk, zaman illüzyonu, korku, farklı olma, beceri temasının alt temaları; farkındalık, risk yönetimi, disiplin, iletişim, sorumluluk alma ve fiziksel uygunluktur. Makro düzeyde ise kaçış ve adaptasyon olmak üzere 2 ana tema belirlenmiş kaçış temasının alt temaları farklı dünya deneyimi ve modern hayata tepki, adaptasyon temasının alt temaları ise riskin benimsenmesi ve bireyselleşme olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak; riskli aktivitelere katılan bireyler aldıkları güvenlik önlemleriyle aktivitelerin riskinin bulunmadığını ve riskin önlenebilir olduğunu düşünmekle birlikte aktivite deneyiminin ölüme değer olduğunu ifade etmişlerdir. Ölüm ve yaralanma riskine rağmen aktivitenin içerdiği duygu ve kazanımların aktiviteyi cazip hale getirdiği söylenebilir. Bununla birlikte, katılımcıların hem risk toplumunda yaşamaya alıştığı bu nedenle riskli durumlara uyum sağladığı hem de toplumun barındırdığı stres, belirsizlik gibi durumlardan kaçma eğiliminde oldukları belirlenmiştir. Ayrıca, ekstrem sporların fiziksel, zihinsel ve psikolojik yönden katılımcılara birçok fayda sağladığı belirlenmiştir.tr_TR
dc.description.ozetAs in parallel to the rise in the risk types that modern societies have, the increase in individuals who participate in extreme sports in their leisure times has brought security issues to agenda, and the underlying reasons why people risk their lives have been a matter of curiosity. Therefore, the research aims to examine the participation experiences of individuals participating in extreme sports on micro and macro dimensions. The qualitative research method was used to analyze the purpose of the research in-depth and in detail. The data were collected through in-depth individual interviews. The participants selected by the maximum variation sampling method among the purposeful sampling methods consisting of 37 people who do paragliding, skiing, and free diving within the student groups of universities in Ankara (Hacettepe University, Gazi University, Middle East Technical University, and Bilkent University). The findings were analyzed by content analysis method within the framework of the edgework theory. The experiences of individuals participating in extreme sports are examined in two main dimensions: micro and macro. There are 3 main themes: activity, emotion, and skill at the micro-level, and 2 main themes, escape and adaption at the macro level. Sub-themes of the activity theme are; "Taking security precautions", "The idea that controlled action", "Not assuming responsibility in the face of accident and death" and "Thought worthy of death", sub-themes of skill theme are; awareness, risk management, discipline, communication, assuming responsibility and physical fitness. At the macro level, two main themes, escape theme were determined as a reaction to different world experiences and modern life, and the sub-themes of the theme of adaption were the accepting of risk and individualization. As a result; Individuals participating in risky activities stated that the risk of activities is not possible and that the risk is preventable with the security measures they take, but the activity experience is worth the die. Despite the risk of death and injury, it can be said that the emotions and gains included in the activity make the activity attractive. However, it was determined that the participants were not only accustomed to living in the risk society, therefore, they adapted to risky situations and they also tended to escape from the situations hosted by the society such as stress and uncertainty. Besides, it has been determined that extreme sports provide many benefits to the participants in terms of physical, mental, and psychological aspects.tr_TR
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/20.500.12575/90280
dc.language.isotrtr_TR
dc.publisherSağlık Bilimleri Enstitüsütr_TR
dc.subjectBoş zamantr_TR
dc.subjectSportr_TR
dc.subjectRisktr_TR
dc.titleEkstrem sporlara katılan bireylerin aktivitelere katılım nedenlerinin araştırılmasıtr_TR
dc.title.alternativeInvestigation of the reasons for extreme sports participationtr_TR
dc.typedoctoralThesistr_TR

Files