Ekstrem sporlara katılan bireylerin aktivitelere katılım nedenlerinin araştırılması
No Thumbnail Available
Files
Date
2020
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Abstract
Modern toplumun içerdiği risk çeşidinin her geçen gün artmasına paralel olarak serbest zamanlarında ekstrem sporlara katılan bireylerin de artması, güvenlik konularını gündeme getirmiş, insanların hayatlarını riske atmalarının altında yatan sebepler merak konusu olmuştur. Buradan hareketle araştırmanın amacı serbest zaman aktivitesi olarak ekstrem sporlara katılan bireylerin katılım deneyimlerinin mikro ve makro boyutta incelenmesidir. Araştırmanın amacının derinlemesine ve detaylı incelenebilmesi için nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veriler derinlemesine bireysel görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Amaçlı örneklem yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi ile seçilen katılımcılar Ankara ilinde bulunan üniversitelerin (Hacettepe Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi) öğrenci toplulukları bünyesinde yamaç paraşütü, kayak ve serbest dalış yapan toplam 37 kişiden oluşmaktadır. Bulgular riskli davranış (edgework) teorisi çerçevesinde içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Ekstrem sporlara katılan bireylerin deneyimleri mikro ve makro olmak üzere iki ana boyutta incelenmiştir. Mikro düzeyde aktivite, duygu ve beceri olmak üzere 3 ana tema makro düzeyde ise kaçış ve adaptasyon olmak üzere 2 ana tema belirlenmiştir. Aktivite temasının alt temaları; "güvenlik önlemleri alma", "kontrollü hareket edildiği düşüncesi", "kaza ve ölüm karşısında sorumluluk almama" ve "ölüme değer düşüncesi", duygu temasının alt temaları; özgürlük, mutluluk, zaman illüzyonu, korku, farklı olma, beceri temasının alt temaları; farkındalık, risk yönetimi, disiplin, iletişim, sorumluluk alma ve fiziksel uygunluktur. Makro düzeyde ise kaçış ve adaptasyon olmak üzere 2 ana tema belirlenmiş kaçış temasının alt temaları farklı dünya deneyimi ve modern hayata tepki, adaptasyon temasının alt temaları ise riskin benimsenmesi ve bireyselleşme olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak; riskli aktivitelere katılan bireyler aldıkları güvenlik önlemleriyle aktivitelerin riskinin bulunmadığını ve riskin önlenebilir olduğunu düşünmekle birlikte aktivite deneyiminin ölüme değer olduğunu ifade etmişlerdir. Ölüm ve yaralanma riskine rağmen aktivitenin içerdiği duygu ve kazanımların aktiviteyi cazip hale getirdiği söylenebilir. Bununla birlikte, katılımcıların hem risk toplumunda yaşamaya alıştığı bu nedenle riskli durumlara uyum sağladığı hem de toplumun barındırdığı stres, belirsizlik gibi durumlardan kaçma eğiliminde oldukları belirlenmiştir. Ayrıca, ekstrem sporların fiziksel, zihinsel ve psikolojik yönden katılımcılara birçok fayda sağladığı belirlenmiştir.
Description
Keywords
Boş zaman, Spor, Risk