HIV tedavisi alan bireylerde tedavi uyumunu etkileyen psikososyal faktörler
No Thumbnail Available
Files
Date
2020
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Tıp Fakültesi
Abstract
Amaç: İnsan immün yetmezlik virüsü (human immunodeficiency virus; HIV)enfeksiyonu tedavisinin başarısındaki önemli sorunların başında hastaların antiretroviral tedaviye (ART) uyum güçlüğü gelmektedir. Tedaviye uyumun tüm bu avantajlarına rağmen tüm dünyada ART uyum oranı %50 ile %70 arasında değişmektedir. Hâlbuki HIV ile uzun bir süre yaşamak için en az yüzde 95 oranında tedaviye uyum gösterilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada HIV tedavisi alan bireylerde tedavi uyumunu etkileyen faktörler arasından psikososyal faktörlerin araştırılması amaçlandı.Yöntem: 15.10.2019 ile 01.03.2020 tarihleri arasında Hastanemizin Enfeksiyon Hastalıkları Polikliniğinde izlenen ve HIV'e yönelik ilaç tedavisi uygulanan 50 hasta çalışmaya dahil edildi. Katılımcılara; sosyodemografik ve biyolojik faktörler veri formu, Beck depresyon ölçeği, Beck anksiyete ölçeği, Rosenberg benlik saygısı ölçeği, çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği uygulanarak elde edilen veriler modifiye Morisky tedavi uyum ölçeği (MMAS) ile karşılaştırıldı.Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 40,22±13,13 yıl olup %82'si erkeklerden oluşmuştu.Ölçek sonuçlarına göre; çok boyutlu algılanan sosyal destek, Beck depresyon, Beck anksiyete ve Rosenberg benlik saygısı ölçeklerinin ortalamaları sırasıyla 60,22±18,07, 10,58±10,53, 8,4±8,87 ve 1,016±0,90 olarak bulundu. Motivasyonu yüksek (n=27) ve düşük (n=23) olan gruplar arasında Beck depresyon, Beck anksiyete ve çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeklerinde anlamlı farklılıkların olduğu belirlendi (p değerleri sırasıyla, 0,003, 0,007 ve 0,018). Korelasyon analizi sonuçlarına göre; Beck depresyon ve Beck anksiyete ölçekleri arasında pozitif yönlü ve yüksek düzeyde; Beck depresyon ve Rosenberg benlik saygısı ölçekleri arasında pozitif yönlü ve zayıf düzeyde; Beck depresyon ile çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçekleri arasında negatif yönlü ve zayıf düzeyde bir ilişki olduğu saptandı. Beck anksiyete ölçeği ve Rosenberg benlik saygısı ölçeği arasında ise pozitif yönlü ve zayıf düzeyde bir ilişki gözlendi. Sonuç:Türk popülasyonunda HIV enfeksiyonu için ART uyumu beklenenden düşüktür. Depresyon ve anksiyete bozukluğu gibi psikososyal bozukluklar, HIV/AIDS için ART uyumunu olumsuz olarak etkilemektedir. HIV tedavisinde hastaların tedaviye uyumsuzluğunu etkileyen faktörlerin klinisyenler tarafından bilinmesi, klinisyenlerin tedaviye uyumsuz olabilecek kişileri tespit edip bu kişilere daha fazla önem vermesini ve hastalara tedaviye uyumunun önemini anlatmasını sağlayacaktır. Bu aşamada ART uyumu desteği için konsültasyon liyezon psikiyatristlerinden ya da psikiyatri uzmanlarından destek alınabilir.Tedaviye uyum arttırma adına bireysel terapi veya grup terapileri uygulanması yararlı olabilir.
Description
Keywords
AIDS, HIV enfeksiyonları, Tedavi