Cilt:21 Sayı:03 (2020)

Permanent URI for this collection

https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/74351

Browse

Browsing Cilt:21 Sayı:03 (2020) by Title

Now showing 1 - 8 of 8
  • No Thumbnail Available
    Item
    A Systematic Review on the Use of Technology in Learning Disabilities
    (Ankara Üniversitesi, 2020-09-01) Doğan, Sibel; Delialioğlu, Ömer; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Bu çalışma, öğrenme güçlüğü (ÖG) olan bireyleri desteklemek için teknolojiyi kullanma konusundaki araştırma çalışmalarının sistematik bir alanyazın taramasıdır. Çalışmanın amacı; (1) öğrenme güçlüğünde teknoloji kullanımındaki eğilimleri, (2) kullanılan teknolojilerin öğrencilerin matematik, okuma ve yazma performanslarını nasıl etkilediği ve (3) öğrencilerin kullanılan teknolojilere karşı tutumlarını belirlemektir. Bu kapsamda, 56 makaleyi kapsayan sistematik bir alanyazın taraması ayrıntılı olarak incelenmiştir. Yapılan derlemenin sonucunda, makalelerin çoğunun 1995-2018 yılları arasında Amerika Birleşik Devletlerinde (ABD) yayınlandığını göstermiştir. Ayrıca, yürütülen çalışmalarda genel olarak çoklu ortam tasarımının kullanıldığı ve katılımcı olarak ise ilkokul öğrencilerinin tercih edildiği belirlenmiştir. İlaveten, sistematik alanyazın taraması, öğrenme güçlüğünde geliştirilmek istenen becerileri ve bu becerileri geliştirmek için kullanılan teknolojileri ortaya koymuştur. Bunlara ek olarak, kullanılan teknolojilerin öğrencilerin performanslarını olumlu yönde etkilediği ve çğrencilerin kullanılan teknolojilere karşı tutumlarının genel olarak olumlu olduğu bulunmuştur.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Erken Çocukluk Döneminde Otizm Spektrum Bozukluğunda Aile Merkezli Müdahaleler
    (Ankara Üniversitesi, 2020-09-01) Çattık, Esra Orum; Yetkin, Ahmet İlkhan; Diken, İbrahim Halil; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Aile, her çocuğun yaşamında önemli bir yeri olan, çocukların gelişimini destekleyen ve onların yaşadıkları toplumun kurallarına uygun olarak yetişmelerini sağlayan toplumsal bir kurum ve sistemdir. Normal gelişim gösteren çocuklar doğal yaşantıları içerisinde birçok beceri ya da davranışı aileleri ile gerçekleştirdikleri doğal yaşantılar ile kolaylıkla kazanırken söz konusu otizm spektrum bozukluğu olan bir çocuk olduğunda aynı beceri ve davranışların kazandırılmasında sistematik öğretim süreçlerine yer verilmesi gerekmektedir. Otizm spektrum bozukluğunun tanısı son yıllarda oldukça erken dönemlerde konulabilmekte ve aileler erken dönemde çocuklarının eğitim sürecine nasıl ve ne şekilde katılacaklarını bilememektedir. Aile merkezli uygulamalar pek çok yetersizlik türündeki farklı yaş grubundaki çocuklarda, beceri ve davranışların kazandırılmasında ve davranış problemleri ile başa çıkmada kullanılabilen kanıt temeli uygulamalardan birisidir. Bu makalede aile merkezli uygulamaların kuramsal temelleri, erken çocukluk döneminde otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar ve aileleri için önemi, aile merkezli uygulamaların uygulanması hakkında genel bilgilere yer verilmiştir. Ayrıca NAC, NPDC ve Evidence Based Practices for Children, Youth and Young Adults with Autism Spectrum Disorder raporlarında yer alan erken çocukluk döneminde otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarla gerçekleştirilen araştırmaların sonuçları paylaşılmış ve ileri araştırmalar için uygulamacılara ve araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Kaynaştırma Sınıflarında Özel Eğitim Alan Öğrencilere Yönelik Öğretmen Davranışlarına İlişkin Rehberlik Öğretmenlerinin Görüşleri
    (Ankara Üniversitesi, 2020-09-01) Demirbilek, Mesut; Levent, Faruk; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Bu çalışmanın amacı, devlet okullarında kaynaştırma öğrencilerine yönelik öğretmen davranışlarına ilişkin rehberlik öğretmenlerinin görüşlerini incelemektir. Nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseniyle yürütülmüş olan bu çalışmanın verileri, yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak elde edilmiştir. Araştırma kapsamında, İstanbul ili Çekmeköy ve Sancaktepe ilçelerinde bulunan farklı okul türlerinde görev yapan 20 rehberlik öğretmeni ile yüz yüze görüşme yapılmıştır. Elde edilen veriler, nitel araştırma yöntemleri doğrultusunda kodlanarak temalar altında toplanmış ve betimsel analize tabi tutulmuştur. Rehberlik öğretmenlerinin görüşlerine göre genel olarak öğretmenler, kaynaştırma öğrencilerine yönelik BEP planlarına gereken özeni göstermemekte ve bunu gereksiz iş yükü olarak değerlendirmektedir. Bununla birlikte öğretmenlerin; kaynaştırma öğrencilerinin fark edilmesinde yeterli bilgiye sahip olmadıkları, özel eğitim ve kaynaştırma bilgilerinin yetersiz olduğu ve öğrenci yetersizliklerine göre öğretimlerini çeşitlendirmediklerini ifade etmişlerdir. Aynı zamanda katılımcılar, öğretmenlerin; bu öğrencileri sınıf ortamında pasif bıraktıkları, görmezden geldikleri, problemli ve engelli öğrenciler olarak gördükleri, bu öğrencilerden yüksek akademik beklenti içerisinde oldukları, sınıflarında istemediklerini, bu öğrencilerin gelişebileceklerine ve öğrenebileceklerine inanmadıklarını için not verirken geçiştirdiklerini belirtmişlerdir. Rehberlik öğretmenleri, okullarda kaynaştırma öğrencilerine ilişkin olumsuz öğretmen davranışlarını önlemeye yönelik hizmet içi eğitim programlarının düzenlenmesi gerektiğini önermektedirler.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Kaynaştırma Uygulamalarında Öğretmen Yardımcısının Görevlerine İlişkin Paydaş Görüşleri: Karma Yöntem Çalışması
    (Ankara Üniversitesi, 2020-09-01) Özaydın, Latife; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Genel eğitim sınıflarında özel gereksinimli çocukların âdil ve eşit eğitim fırsatlarından yararlanması için öğretmen yardımcılarına ihtiyaç vardır. Çalışmanın amacı, kaynaştırma sınıflarında çalışan öğretmen yardımcısının görevleri hakkında paydaşların (öğretmen, ÖY ve anne) görüşlerini incelemektir. Çalışma nicel ve nitel yöntemlerin bir arada kullanıldığı karma yöntem desenlerinden eş zamanlı desen ile yürütülmüştür. Paydaşların görüşleri öğretmen yardımcısının yeterliklerinden oluşturulan anket ve yarı yapılandırılmış görüşme soruları ile toplanmıştır. Anketin katılımcıları (n=127) ve bireysel görüşmelerin katılımcıları (n=24) Ankara’nın üç ilçesindeki resmi ve özel anaokulları ile ilkokulların 1. 2. ve 3. sınıflarındaki özel gereksinimli öğrencilerin öğretmenleri, öğretmen yardımcıları ve anneleridir. Çalışmanın bulguları öğretmen yardımcılarının özel gereksinimli öğrencilerin genel eğitim sistemine erişimini ve derslere katılımını sağlama, akranları ile etkileşimini destekleme, problem davranışlarını önleme, güvenlik tedbirleri alma ve öz bakım ihtiyaçlarını karşılama görevlerini yaparak öğretmene ve öğrenciye yardımcı, iletişimi kolaylaştırıcı, güvenlikçi ve bakıcı rolünü üstlendiklerini göstermiştir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocukların Kardeşlerinin Psiko-sosyal Özelliklerinin Projektif Testlerle Değerlendirilmesi
    (Ankara Üniversitesi, 2020-09-01) Erdem, Hatice Şengül; Fazloğlu, Yeşim; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Otizm Spektrum Bozukluğu tanılı bireylerin tipik gelişim gösteren kardeşlerinin psiko-sosyal özelliklerinin karşılaştırılması amacıyla yapılan bu araştırma, nitel araştırma desenlerinden olgu bilim deseniyle kurgulanmıştır. Çalışmaya OSB’li kardeşi olan 90 ve tipik gelişen kardeşe sahip 90 çocuk olmak üzere 180 çocuk katılmıştır. CAT/TAT projektif testleri kardeşlere bireysel uygulanarak protokeller oluşturulmuştur. Protokellerin depresyon, kaygı-persekütif endişe-kastrasyon, somatizasyon, dürtüsellik, saldırganlık, agresyon, dikkat sorunları ve dil bozulmaları ve kardeş kıskançlığı şeklinde oluşturulan temalar çerçevesinde içerik analizleri yapılmış ve araştırma ile karşılaştırma grubunun temalar çerçevesindeki yanıt sıklıkları nicel olarak karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Sonuçlarına göre OSB’li kardeşi olan çocukların psiko-sosyal gelişim açısından risk altında olduğu ve tüm temalarda karşılaştırma grubuna göre hem içerik hem de nicel olarak daha yoğun protokol içerikleri sunduğu görülmüştür. Bu bulgular alanyazın ışığında yorumlanmış ve araştırmanın kısıtlılıkları verilerek sonraki çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.
  • No Thumbnail Available
    Item
    “Özel Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetleri” Dersinin Psikolojik Danışman Adaylarının Özel Eğitimde Öz-Yeterlik Algılarına Etkisi
    (Ankara Üniversitesi, 2020-09-01) Sönmez, Nesrin; Koçyiğit, Melike; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Bu çalışmada, psikolojik danışman adaylarıyla yürütülen “Özel Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik (PDR) Hizmetleri” dersinin, adayların özel eğitimde öz-yeterlik algılarına etkisini incelemek amaçlanmıştır. Yarı-deneysel nitelikte olan çalışmada ön-test, son-test kontrol gruplu (2x2) desen kullanılmıştır. Çalışmanın katılımcıları, 2017-2018 bahar yarıyılında Rehberlik ve Psikolojik Danışma programında öğrenim gören 4. sınıf psikolojik danışman adaylarıdır (n=45). Son sınıf müfredatında seçmeli ders olan “Özel Eğitimde PDR Hizmetleri” dersini seçen 24 aday deney grubunu, başka bir dersi seçen 21 aday da kontrol grubunu oluşturmuştur. Adayların özel eğitimde öz-yeterlik algılarına etkisini belirlemek üzere “Kişisel Bilgi Formu” ve “Rehber Öğretmen Özel Eğitim Öz Yeterlik Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde “tekrarlı ölçümler için ANOVA” ve t-testi kullanılmıştır. 14 hafta boyunca yüzyüze eğitimler, okul ziyaretleri, deneyim paylaşımı, doküman inceleme gibi süreçlerle yürütülen dersin sonunda, deney grubundaki psikolojik danışman adaylarının özel eğitim özyeterlik algı düzeyi kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde artmıştır. Psikolojik danışman adaylarının lisans eğitiminde özel eğitim alanında yeterlik kazandıracak nitelikte derslerin açılması yönünde önerilere yer verilmiştir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    The Effectiveness of Progressive Time Delay on Teaching Pedestrian Skill to Individuals with Intellectual Disability
    (Ankara Üniversitesi, 2020-09-01) Ağrı, Kübra; Batu, Emine Sema; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    The purpose of the study was to examine the effectiveness of progressive time delay teaching method on teaching a pedestrian skill to individuals with intellectual disabilities. The study was conducted with three participants with mild intellectual disabilities who were 10-11 years old. Multiple probe design across participants was used in the study. The results of the study revealed that the participants of the study acquired the targeted pedestrian skill, the first participant maintained the acquired skill one, three and five weeks after the implementation was completed whereas the third participant maintained the skill one, two and four weeks after the implementation was completed. Besides, all participants generalized the skill which they acquired on a simulation material to a real environment. Social validity results of the study revealed that the parents of the participants and the policeman who took part in the generalization session had positive opinions about the study.
  • No Thumbnail Available
    Item
    The Quality of the Home Environments of Young Children with Disabilities
    (Ankara Üniversitesi, 2020-09-01) Sucuoğlu, Bulbin; Avcı, Kerim; Öztürk, Naciye; Bektaş, Nursel; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    This study aimed to analyze the home environment of young children with disabilities. Data related to overall home environment was collected from 145 mothers by using the Turkish Form of the Home Screening Questionnaire (HSQ-T), while the home learning environment including the involvement of the mothers and the learning materials available in the home was assessed through individual interviews with mothers. The finding revealed that the 50.35 percent of the children live in low-quality homes and whereas the remainders live in high-quality homes based on the cut-off points of the HSQ-T score. The HSQ-T scores were found to be significantly related to parental involvement, education level and income of the mothers, and the developmental functions of the children measured by the Abilities Index. The mothers who live in less crowded homes participated in activities with their children more than those in the other group. Additionally, a comparison of the home quality of CWDs with and without access to home-made toys revealed a significant difference in the HSQ- T scores of the two groups of children, and finally, the maternal involvement was found to be the main predictor of the home environment of children.