3-Metoksi katekol ile boronik asit türevlerinden elde edilen yeni bor içerikli bileşiklerin in vitro antioksidan, antikolinesteraz, antiüreaz, antitirozinaz ve sitotoksik etkinliklerinin araştırılması
No Thumbnail Available
Date
2020
Authors
Temel, Hamdi
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Abstract
Son yıllarda yapılan çalışmalarda, antioksidan, antimikrobiyal, antikanser ve antiviral özelliklere sahip bor içerikli bileşiklerin insan ve hayvan sağlığı üzerinde birçok olumlu etkilerin olduğu tespit edilmiştir. Dünya'da ve Türkiye'de bor içeren bileşiklerle ilgili antioksidan ve antikanser çalışmaları yapılmış olmasına rağmen,3-metoksi katekol ile boronik asit türevlerinin oluşturduğu bileşiklerin antioksidan, antikanser ve diğer aktivitelerinin araştırılma sayısı oldukça azdır. Bu tez çalışmasında, 3-metoksi katekol bileşiği ile çeşitli boronik asitler etkileştirilerek yeni bor türevli bileşikler sentezlenmiştir. 3-metoksi katekolün, 7 çeşit boronik asit türevleriyle (fenilboronik asit, 1,4-fenil diboronik asit, 4-metoksi fenilboronik asit, 6-metoksi-2-naftalen boronik asit, 3-formil fenilboronik asit, 3-formil-4- metoksi fenilboronik ve 4-sülfamoyil benzenboronik asit) 8 yeni bor bileşikleri sentezlendi ve elde edilen bileşiklerin yapıları 1H, 13C NMR, LC-MS-IT-TOF, UV-Vis., FTIR gibi cihazlar kullanılarak aydınlatıldı. Sentezlenen yeni 3-metoksi katekollü boronik asit türevli bileşiklerin antioksidan etkileri, DPPH serbest radikal süpürücü aktivitesi, ABTS katyon radikali giderim aktivitesi ve (CUPRAC) bakır indirgeme kapasitesi yöntemleri ile belinlendi. Antikolinesteraz etkileri ise asetilkolinesteraz ve bütirilkolinesteraz yöntemleri ile tayin edildi. Ayrıca antiüreaz ve antitirozinaz enzim aktivite çalışmalarıda yapıldı. Sitotoksik etkileri ise sentezlenen bileşiklerin sağlıklı, meme ve kolon kanseri hücre serileri üzerine etkileri MTT yöntemi ile belirlendi. Sentezlenen yeni bileşiklerin antioksidan aktiviteleri genel olarak yüksek çıktı. Özellikle sentezlenen bileşiklerin 10 µg/mL konsantrasyon düzeyleri için, elde edilen ortalama değerin α-TOC ve BHT referans değerlerinden istatistiksel olarak p<0.05 düzeyinde antioksidan aktivitelerinin yüksek olduğu tespit edildi. Ayrıca, tüm antioksidan aktivitelerinin (IC50) verileri için, sentezlenen bileşiklerden elde edilen değerler, α-TOC ve BHT referans değerleri ile ayrı ayrı karşılaştırıldı. Elde edilen ortalama değerin α-TOC ve BHT referans değerinden istatistiksel olarak p<0.05 düzeyinde daha aktif oldukları görüldü. KB serisinin tamamının asetilkolinesteraz enzim inhibisyonun düzeyi için, elde edilen ortalama değerin galantamin referans değerinden istatistiksel olarak p<0.05 düzeyinde yüksek olduğu tespit edildi. BChE (% inhibisyon) düzeyi için ise, elde edilen ortalama değerin galantamin referans değerinden istatistiksel olarak p<0.05 düzeyinde farklılaşmamaktadır. KB1'in en iyi antioksidan, antiüreaz ve antitirozinaz aktivitesinin diğer bileşiklerden ve standartlardan daha iyi olduğu bulundu. Sentezlenen bileşiklerin üreaz ve tirozinaz enzim inhibisyon aktivitelerine bakıldığı zaman; üreaz düzeyi için, elde edilen değerler tiyoüre referans değerinden istatistiksel olarak p<0.05 düzeyinde düşük olduğu tespit edildi. Tirozinaz düzeyi için, elde edilen değerler kojik asit referans değerlerinden istatistiksel olarak p<0.05 düzeyinde düşük olduğu bulundu. Sentezlenen ve yapıları karekterize edilen bileşiklerinin (KB2, KB3, KB4, KB5, KB6 ve KB7) sağlıklı hücre serisi (PDF) üzerinde toksik etkisinin olmadığı görüldü. Kanserli MCF-7 (meme karsinoma) ve HT-29 (kolon karsinoma) üzerinde sitotoksik etki göstermediği tespit edildi.
Description
Keywords
3-Metoksi katekol, boronik asit, vitro antioksidan, antikolinesteraz, antiüreaz, antitirozinaz, sitotoksik