Cilt:21 Sayı:04 (2020)
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Reading Comprehension Interventions for Students with Intellectual Disability: A Systematic Literature Review(Ankara Üniversitesi, 2020-12-01) Afacan, Kemal; Eğitim Bilimleri FakültesiThe purpose of this literature review was to examine the characteristics and effectiveness of reading comprehension interventions for students with intellectual disability (ID). Electronic databases were searched to identify reading comprehension studies published between 2006 and 2019. A total of 13 emprical studies fit the inclusion criteria. 109 students with ID participated in the studies. Results showed that students with ID were able to develop effective reading comprehension skills after interventions. This literature review highlights effective strategies and materials used to teach reading comprehension skills to students with ID. Limitations along with implications for future research were provideItem Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Öğrencilere Fen Bilimleri Öğretimi Üzerine Yapılan Çalışmaların İncelenmesi(Ankara Üniversitesi, 2020-12-01) Karaer, Gamze; Melekoğlu, Macid Ayhan; Eğitim Bilimleri FakültesiBu araştırmada, Türkiye’de ve dünyada özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilere fen bilimleri öğretiminde kullanılan müdahaleleri içeren ve 2008-2017 yılları arasında gerçekleştirilen çalışmaların incelenmesi hedeflenmiştir. Bu amaç doğrultusunda, alanyazında yer alan çalışmaların betimsel taraması gerçekleştirilmiştir. Taramada Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (TÜBİTAK ULAKBİM), EbscoHost, SAGE, Springer Link ve ProQuest veritabanları kullanılarak konuyla ilgili hakemli dergilerde yayınlanmış 20 makaleye ulaşılmıştır. Tarama sürecinde anahtar kelime olarak “öğrenme güçlüğü”, “fen bilgisi öğretimi”, “learning disability”, “learning disable”, “science classroom” ve “intervention” kelimeleri kullanılmıştır. Araştırmaya dâhil edilen çalışmaların seçilmesinde; (a) 2008-2017 yılları arasında yayınlanmış olma, (b) hakemli bir dergide yayınlanmış olma, (c) müdahale çalışması olma, (d) özel öğrenme güçlüğü olan öğrencileri içerme ve (e) fen öğretimi ile ilgili olma özellikleri dikkate alınmıştır. Araştırma bulgularına göre fen öğretiminde kullanılan yöntemlerin etkililiği özel öğrenme güçlüğü olan ve olmayan öğrenciler üzerinde karşılaştırılarak incelenmiştir. Araştırma yöntemlerine göre 18 çalışmada nicel, bir çalışmada nitel ve bir çalışmada ise karma araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerle yapılan fen öğretimi çalışmalarının genellikle yurt dışında yapıldığı Türkiye’de henüz bu konu ile ilgili bir çalışmanın olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.Item Zihinsel Yetersizliği Olan Öğrencilere Tam Saatleri Ayırt Etme Becerisinin Öğretiminde Doğrudan Öğretim Modelinin Etkililiği(Ankara Üniversitesi, 2020-12-01) Tufan, Selma; Tiryaki, Demet; Arslantekin, Banu; Eğitim Bilimleri FakültesiBu araştırmanın amacı, Doğrudan Öğretim modeline göre sunulan kural ilişkisi öğretiminin hafif düzeyde zihinsel yetersizliği bulunan öğrencilerin tam saatleri ayırt etme performansları üzerindeki etkisini incelemektir. Tek-denekli deneysel desenlerden denekler arası çoklu yoklama modeli ile yürütülen çalışmaya hafif düzeyde zihinsel engelli üç ilkokul öğrencisi katılmıştır. Çalışmanın bulguları, Doğrudan Öğretim Modeline göre sunulan kural ilişkisi öğretiminin hafif düzeyde zihinsel yetersizliği bulunan öğrencilerin tam saatleri ayırt etme becerisini edinmelerinde, öğretim sona erdikten sonra edindikleri beceriyi sürdürmelerinde ve materyaller arasında genellemelerinde etkili olduğunu göstermiştir. Çalışmanın bulguları ilgili alanyazın doğrultusunda tartışılmış, uygulamaya ve ileri araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.Item Impact of Intervention Program on Enhancing Spelling and Writing Skills among Saudi Primary School Pupils with Learning Disabilities(Ankara Üniversitesi, 2020-12-01) Sheta, Hani; Jdaitawi, Farid; Yossry, A. Essa; Dil ve Tarih-Coğrafya FakültesiLearning disabilities (LD) include difficulties in learning the basic language skills including speaking, reading, spelling and writing. Moreover, the pupils at schools can achieve better through proper support and intervention than conventional methods. In the Saudi context, the Ministry of Education (MoE) incorporated LD in its educational system in 1996 to facilitate the learning of pupils with LD nationwide. This study is an attempt to explore the impact of the intervention program on enhancing the basic skills in spelling and writing of the Arabic language among Saudi primary school pupils with LD studying between first and third grades. The study sample comprised of 38 male pupils with LD, aged between 6-8 years, and were selected from four primary schools in Rafha Province. The study adopted the quasi-experimental research design including control and experimental groups. The results of the study revealed that there was a significant and positive impact of the program on enhancing the performance of the participants in both spelling and writing skills. It is thought that pupils can achieve better through appropriate intervention. Future studies on examining the performances of spelling and writing independently are recommended.Item Anne Eğitim Düzeyi, Sözcük Bilgisi ve Sesbilgisel Farkındalık Becerilerinde Bir Risk Faktörü mü?(Ankara Üniversitesi, 2020-12-01) Ergül, Cevriye; Tülü, Burcu Kılıç; Demir, Ergül; Akoğlu, Gözde; Akçamuş, Meral Çilem Ökcün; Kudret, Zeynep Baham; Eğitim Bilimleri FakültesiAraştırmada, anasınıfına devam eden ve düşük anne eğitim düzeyine sahip çocukların sözcük bilgisi ve sesbilgisel farkındalık becerilerinin gelişimsel profillerinin daha üst anne eğitim düzeyine sahip çocuklarla karşılaştırmalı olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Çocuklar anasınıfının güz, bahar ve birinci sınıfın güz döneminde değerlendirilmiştir. Araştırmaya normal gelişim gösteren ve anadili Türkçe olan 531 çocuk katılmıştır. Çocukların sözcük bilgileri Türkçe İfade Edici ve Alıcı Dil Testi, sesbilgisel farkındalık becerileri ise Erken Okuryazarlık Testinin Sesbilgisel Farkındalık alt alanı ile değerlendirilmiştir. Anne eğitim düzeyleri, ilkokul, ortaokul, lise, lisans ve lisansüstü olmak üzere beş düzeyde sınıflandırılmıştır. Karma model varyans analizi ile gerçekleştirilen analizler sonucunda anne eğitim düzeyleri farklı olan çocukların sözcük bilgileri ve sesbilgisel farkındalık becerilerinin üç dönem için benzer oranda değişim gösterdiği belirlenmiştir. Anneleri ilkokul, ortaokul ve lise mezunu olan çocuklar sözcük bilgisi ve sesbilgisel farkındalık becerilerinde anneleri lisans ve lisansüstü mezunu olan çocuklara göre daha düşük performans göstermişlerdir. Sonuçlar bu becerilerde düşük performans göstererek anasınıfına başlayan çocukların ilerleyen dönemlerde de düşük performans göstermeye devam ettiklerini ve bu açıdan risk grubunda değerlendirilebileceklerini göstermektedir.Item Meslek Lisesi Kaynaştırma Ortamlarında Fizik Dersi Nasıl Yürütülüyor?(Ankara Üniversitesi, 2020-12-01) Aktürel, İhsan Evren; Gürgür, Hasan; Eğitim Bilimleri FakültesiÖzel gereksinimli olan ve olmayan öğrencilerin bir arada eğitim aldıkları, kaynaştırma şeklinde adlandırılan uygulamaların ortaöğretim kurumlarında yaygınlaşmış olduğu bilinmektedir. Burada önemli bir sayıyı da işitme yetersizliği olan öğrenciler oluşturmaktadır. Ortaöğretimde önemli derslerden birisi de fiziktir. Dolayısıyla genel eğitim ortamlarında fizik dersine işitme yetersizliği olan öğrencilerin dahil oldukları gerçeği göz ardı edilmemelidir. Araştırmanın amacı işitme yetersizliği olan öğrencilerin kaynaştırma uygulamalarına dahil oldukları bir meslek lisesinde fizik dersinin nasıl yürütüldüğünün incelenmesidir. Araştırma durum çalışması olarak desenlenmiştir. Araştırmanın katılımcıları; iki rehber ve üç fizik dersi öğretmeni, okul yöneticisi, üçer işiten ve işitme yetersizliği olan öğrenci ve ebeveynlerdir. Sonuçlara göre fizik dersi planlanırken, uygulanırken ve değerlendirilirken işitme yetersizliği olan öğrencilere yönelik bir süreç yaşanmamaktadır. Okulda doğru bir şekilde BEP geliştirilmediği, destek eğitim uygulaması yapılmadığı ve kaynak oda bulunmadığı gözlenmiştir. Elde edilen bulgulara dayalı olarak fizik öğretmenlerine hem işitme yetersizliği olan öğrencilerin eğitimi alanında hem de kaynaştırma uygulamalarına ilişkin hizmetiçi eğitim verilmesi gerektiği ileri sürülebilir.Item Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocukların Anadolu-Sak Zekâ Ölçeği Profillerinin İncelenmesi(Ankara Üniversitesi, 2020-12-01) Cırık, Mevlüt; Sak, Uğur; Öpengin, Ercan; Eğitim Bilimleri FakültesiDikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun (DEHB) tanılanmasında zekâ ölçekleri birey hakkında ek bilgi elde etmek için zaman zaman kullanılmaktadır çünkü DEHB zekaya ilişkin bazı bilişsel süreçlere ket vurabilmekte veya bu süreçlerin etkin olarak yürütülmesini engelleyebilmektedir Bu nedenle DEHB tanısı olan çocuklar zeka ölçeklerinde farklılaşan profiller sergilemektedir. Bu da zeka ölçeklerinin DEHB tanısında tutarlı profiller ortaya koymasını engellemektedir. Zeka ölçeklerinin DEHB’nin tanılanmasında yordayıcılığının belirlenmesi için önceden tanı almış bireylerin zekâ ölçeklerinde ortaya koydukları bilişsel profiller incelenmektedir. Bu araştırmada DEHB tanısı almış çocukların Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) bünyesinde yer alan Rehberlik ve Araştırma Merkezleri’nde (RAM) 2017 yılı itibariyle kullanılmaya başlanan Anadolu Sak Zeka Ölçeği’nde (ASİS) gösterdikleri bilişsel profillerin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma kapsamında önceden DEHB tanısı almış 102 çocuğa ASİS uygulanmıştır. Elde edilen bulguların ASİS norm puanları ile ayrıca grup içi karşılaştırması yapılmıştır. DEHB’li çocukların ASİS endeks ve alt testlerinin tamamında norm grubu ortalamasından anlamlı derecede düşük performans gösterdikleri ortaya çıkmıştır. Endeksler incelendiğinde grubun Bellek Kapasite Endeksi (BKE) ortalamasının, Sözel Potansiyel Endeksi (SPE) ve Görsel Potansiyel Endeksi (GPE) ortalamasından anlamlı derecede düşük olduğu görülmüştür. Alt testler incelendiğinde katılımcıların işleyen belleğinin bir bileşeni olan görsel ardıl işleyen bellek ve dil gelişiminin bir boyutu olan sözcükler anlamlar alt testinde diğer alt testlerden anlamlı derecede düşük performans gösterdikleri bulgusuna ulaşılmıştır. DEHB tanılı çocukların ASİS’te sergiledikleri profiller, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan bireylerde işleyen belleğin zayıf olduğunu, buna bağlı olarak öğrenmenin, özellikle dil ediniminin düşük düzeyde olabileceğini göstermektedir.Item Tablet Üzerinde Eş Zamanlı İpucuyla Sunulan Nokta Belirleme Tekniği Kullanarak Rakam-Nesne Eşleme Öğretiminde Dokunarak Rakamları Öğrenelim Yazılımının Etkililiği(Ankara Üniversitesi, 2020-12-01) Öztürk, Hatice Zeynep; Yıkmış, Ahmet; Eğitim Bilimleri FakültesiBu araştırmanın amacı, zihinsel yetersizliği olan öğrencilere tablet üzerinde rakamlarla nesneleri eşleme becerisinin öğretiminde, eş zamanlı ipucu yöntemiyle sunulan nokta belirleme tekniğinin kullanıldığı Dokunarak Rakamları Öğrenelim yazılımının etkililiğini incelemektir. Araştırmada tek denekli araştırma modellerinden katılımcılar arası yoklama denemeli çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını, Bolu ilinde bulunan, rehabilitasyon merkezine devam eden hafif düzeyde zihinsel yetersizlik tanısı almış, yaşları 6-7 arasında değişen ikisi erkek üç öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın bağımlı değişkeni zihinsel yetersizliği olan öğrencilerin hazırlanan Dokunarak Rakamları Öğrenelim yazılımında rakamlarla nesneleri eşleme becerisindeki düzeyidir. Bağımsız değişkeni ise tablet üzerinde eş zamanlı ipucu yöntemi ile nokta belirleme tekniği kullanılarak hazırlanan Dokunarak Rakamları Öğrenelim yazılımıdır. Araştırma sonucunda; zihinsel yetersizliği olan öğrencilere rakamları nesnelerle eşleme becerisinin kazandırılmasında, eş zamanlı ipucu yöntemiyle sunulan nokta belirleme tekniği kullanılarak hazırlanan Dokunarak Öğrenelim Yazılımının etkili olduğu görülmüştür. Bununla birlikte öğrencilerin kazandıkları tablet üzerinde rakamları nesnelerle eşleme becerisinin 1. ve 5. haftalara kadar koruyabildikleri ve ailelerin görüşlerinin de olumlu yönde olduğu görülmüştür.