fe dergi: feminist eleştiri

Permanent URI for this community

https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/39486

Browse

Filter results by year or month

Now showing 1 - 20 of 301

Toplumsal İnşa Alanı Olarak Mensturasyon: Kadınların Deneyimlerindeki Baskı ve Mücadelenin Çözümlenmesi
(Ankara Üniversitesi, 202) Yılmazbilek, Merve; Other; Other
Bu çalışma kadınların mensturasyon dönemlerindeki deneyimlerinin ataerkil kapitalizmle ilişkisi ele almayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda kadınların toplumsal bir inşa alanı olan mensturasyonu nasıl deneyimlediklerini, bu deneyimlerdeki baskı ögelerini ve kadınların bu baskıyla mücadele edip edemediklerini sorgulamaktadır. Feminist metodolojiye dayanan bu çalışmada yirmi bir kadınla derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Biyolojik bir süreç olan mensturasyonun kadınlar için nasıl toplumsal ve kültürel bir inşa haline geldiği ve hangi güç ilişkilerini içerdiği feminist metodolojinin ilkelerine dayanarak çözümlenmiştir. Mensturasyon tıp alanının dışında sosyolojik ve feminist bir bakış açısıyla değerlendirilirken kadın bilgisi odak noktası olmuştur. Çalışma boyunca mensturasyonu kadınların anlamlandırmasının, deneyimlemesinin ataerkil ideoloji ve kapitalist sistemle ilişkisi kurulmuştur.
Cinsiyet, Kötülük ve Beden: Femme Fatale İmgesinin Kültürel İnşası
(Ankara Üniversitesi KASUM, 2019-05-26) Arpacı, Murat; Other; Other
Bu çalışma femme fatale imgesinin toplumsal, politik ve kültürel olarak nasıl inşa edildiğini ele almaktadır. 19. Yüzyıldan günümüze başta resim, edebiyat ve sinema olmak üzere çok farklı yazınsal ve görsel alanda üretilmiş eserlere konu olan femme fatale karakteri, modern toplumun cinsiyet rejimi ve beden politikaları hakkında tartışma yapmamızı sağlayan düşünsel hatlar içermektedir. Femme fatale’in inşası, ataerkil yapının, modernleşmeyle birlikte kamusal alanda daha fazla yer alan kadın öznelliğine karşı geliştirdiği endişelerin, korkuların ve reflekslerin bir ürünü olarak ortaya çıkmıştır. Bu imge etrafında yürütülen tartışmalarla kadın bedenini gizem, kötülük ve felaketle özdeşleştiren geleneksel ideolojik araçlar yeniden üretilmiş ve bu araçlarla kadınları hedef alan toplumsal cinsiyet temelli düzenleyici politikalara söylemsel bir meşruiyet kazandırılmaya çalışılmıştır. Bu bakımdan femme fatale karakteri ataerkil toplumun cinsiyet rejiminde olumsuz anlamda atıf yapılan bir dişil-öteki olarak temsil edilmiştir. Çalışmada öncelikle femme fatale imgesinin ortaya çıktığı tarihsel, siyasal ve kültürel ortam tartışılmış ve ardından bu ortamda üretilmiş iki eserde (Salomé ve Pandora’nın Kutusu) yer alan femme fatale temsilleri örneklem olarak analiz edilmiştir.
Dijital Feminizm: Hashtag’in Cinsiyeti
(Ankara Üniversitesi KASUM, 2019-05-26) Alikılıç, Özlem; Baş, Şule; Other; Other
Dijital dünyanın yeniliklerinden feminist çalışmalar da etkilenmiştir. Feminizmin dijitalde de tartışılabilir hale gelmesiyle, bireyler kadın hak ve sorunları ile ilgili yorum paylaşıp görüşlerini aktarmaktadır. Araştırmanın ilk temeli, sosyal medyada feminizmle ilgili içerikler gözlemlendiğinde ortaya atılmıştır. Görülmüştür ki, feminizm algısı hala doğru yerleşmemiştir. Bu araştırmada, sosyal medyada feminizm üzerine geliştirilen hashtag ve yorumlardan yola çıkılmıştır. Temelde, Türkiye’de feminizmin sosyal medyada nasıl tanımlandığını ve feminizm hareketiyle ilgili oluşmuş baskın içerik ve söylemi, “hashtag”ler üzerinden ölçmek amaçlanmıştır. Çalışmada sanal platformlar arasında popüler olan “Ekşisözlük”te, “feminizm” ve “feminist” hashtagleri ile açılan konu başlıkları araştırılmış; içerik analizi yapıldıktan sonra içeriklerden söylem tipolojileri oluşturulmuştur. İlgili konu başlıklarına yapılan tanımların yüksek oranda cinsellik ve şiddet içerikli olduğu, sözlük tanımların çoğunda “feminizm” ve “feminist” terimlerinin negatif olarak algılandığı, ilgili hashtag’lerin bile toplumsal cinsiyet ve roller açısından aşağılanıp değersizleştiği görülmüş, hashtagler altındaki yorumlarda feminizmin Türkiye’de şiddet ve cinsellikten ibaret bir kadın görüşü olarak algılandığı saptanmıştır.
Kadın Homososyalliğinin Dönüşümü ve Refet Romanında Kadın Dostluğu
(Ankara Üniversitesi KASUM, 2019-05-26) Sarıtaş, Ezgi; Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi; Siyasal Bilgiler Fakültesi
Bu makalede on dokuzuncu yüzyıl sonu ve yirminci yüzyıl başında kadın homososyalliğine ilişkin dönüşen söylemler üzerinde durulduktan sonra, Fatma Aliye’nin Refet (1898) romanı incelenecektir. Bu dönemde erkek entelektüeller kadın homososyalliğini cehaletle, geri kalmışlıkla ve kadın homoerotizmi ile özdeşleştirirken kadınlar, hetero-romantik aşk ve arkadaşlığa dayalı evlilik idealinden, erkek dostluğundan ve vatansever yoldaşlık düşüncesinden olduğu kadar akrabalık ve hane içi bağlardan öğeler alarak yeni bir dostluk kavrayışını şekillendiriyordu. Fatma Aliye, Refet’te heteroseksüel evlilikten kaçmayı mümkün kılacak, hiyerarşik kadın homososyal bağlarıyla hem süreklilik içinde hem de onlara alternatif oluşturacak, kadın dostluğuna dayalı bir kadın kamusallığı tanımlamıştır. Erkek karakterlerin neredeyse yok hükmünde olduğu romanda, öğrenme ve eğitimle, manevi ve tinsel birliktelikle tanımlanan bir kadın dostluğu tahayyül edilmektedir.
Edebiyat, Hastalıkları Yaşama Döndürebilir mi? Peride Celal’in Üç Yirmidört Saat Romanı Örneği
(Ankara Üniversitesi KASUM, 2019-05-26) Bozok, Nihan; Other; Other
Bu yazıda, ilk olarak, uzun süredir tıbbın anlatım diline sıkışıp, yaşamdan uzaklaşan hastalıkların, edebiyatın imkânları sayesinde tekrar yaşama döndürülebileceği fikrini öne sürüyorum. Bu düşünceyi, Peride Celal’in 1970’li yılların sonunda yazdığı Üç Yirmidört Saat romanında takip ediyorum. Edebiyat metinleri tıbbi raporların, tıbbi görüntüleme tekniklerinin ya da tıp kitaplarının yapamayacağı şeyleri yapabilirler. Bir hastalığın etrafındaki insani deneyimi, bedeni, hafızayı, kimliği, sınıfı, kişisel ve toplumsal tarihi anlatabilirler. Hastalığı, tarihsel, mekânsal, kişisel ve duygusal bir ilişkiler ağının içine yerleştirebilirler. Peride Celal, baştan sona bir hastane odasında geçen romanında, yaşlı bir kadının hastalığını, üç kadının kendi aralarında kurdukları ilişkiler ağının ortasına yerleştirir. Hasta kadının tüm hayatını, sınıfsal aidiyetini, öfkesini ve özlemini hastalıkla birlikte anlatır. İkinci olarak ise edebiyat metinlerinin hastalığın yol açtığı acıyı anlatmada ve dile dökmede zorlandıklarını öne sürüyorum. Peride Celal bu güçlüğü, kurduğu hasta karakterin ölüm döşeğinde gördüğü kâbusları anlatarak aşar. Sonuç olarak, yazar Üç Yirmidört Saat romanında bir hastalığı biyolojik bir bedenden, bir ölüm döşeğinden ve sınırlı bir süreden çıkarmıştır. Onu üç kuşak kadının hayatlarına yaymıştır. Fiziksel acıyı anlatabilmek için ise hasta kadının kâbusları aracılığıyla onun duygu dünyasının derinlerini kazmıştır.
Hukukun Öncü Kadınları: Türkiye’de Kadınların Hukuk Mesleğine Girişi Üzerine Bir İnceleme
(Ankara Üniversitesi KASUM, 2019-05-26) Balcı, Emine; Other; Other
Bu makalede, Türkiye’de hukuk fakültesine kabullerinde kadınlara sağlanan fırsat eşitliğinin, mesleğe kabulde toplumsal cinsiyet kalıp yargılarına dayanan engeller nedeniyle devam ettirilmediği argümanıyla, kadınların hukuk mesleklerine girişinin tarihsel süreci toplumsal cinsiyet perspektifinden analiz edilmiştir. Osmanlı’da başlayan Batılılaşma hareketi, Cumhuriyetin kuruluş sürecindeki hukuk mesleklerinin değişimini de etkilemiştir. Kemalist ideoloji ve feminizm bu çalışmada aktarılan hukukun öncü kadınları üzerindeki ana belirleyicilerdir. Bu çalışmada kadınların hukuk fakültesine girişi ve mezuniyet sonrasında hukuk mesleklerine adım atarken karşılarına çıkan engeller toplumsal cinsiyet perspektifinden ele alınmıştır. Bu süreçlerin analizi sonucunda bulgular değerlendirilmiştir.
Siyasi Partilerde Cinsiyetin İzini Sürmek; AKP, CHP, MHP ve HDP Örnekleri
(Ankara Üniversitesi KASUM, 2019-05-26) Arslan, Esra; Other; Other
Bu araştırmada amacım; siyasi partilerdeki ideolojik ve politik farklılıklara rağmen toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizliklerin farklı siyasi partilerde benzer biçimde kurulup kurulmadığını ve bu eşitsizliklerin arka planındaki dinamiklerinin siyasete eşit katılımı nasıl etkilediğini açıklamaktır. Feminist metodoloji ile desenlenmiş bu çalışma, 2016 Ağustos ve 2017 Ocak ayları arasında Mersin ve Adana illerinde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) il ve ilçe temsilciliklerinde aktif siyaset yürüten farklı sosyodemografik özelliklere sahip otuz kadın ile derinlemesine görüşmeler aracılığıyla yapılmıştır. Araştırmanın Adana ve Mersin İllerinde yapılmasının nedeni bu illerin çok kültürlü yapısı ve Türkiye’nin farklı bölgelerinden göç alması nedeniyle, aktif kitle desteğine sahip heterojen bir gruba ulaşma imkânı sunmasıdır. Çalışmaya dört partinin dahil edilmesinin nedeni ise ideolojik yapı ve politik söylemleri farklı olan bu kadınların yereldeki toplumsal cinsiyet ilişkilerinin izlenmesine olanak sağlaması ve siyasi partilerin yerelde, birbirine yakın bir siyasi temsil ve örgütlenme düzeyinin olmasıdır. Kadınların siyasete katılım süreçleri, farklı partilerde olmalarının etkisiyle toplumsal cinsiyet temelli sorunları nasıl deneyimledikleri, temsil mekanizmalarındaki dışlanma ve destek pratikleri ile hangi başa çıkma stratejileriyle alanda yer aldıkları bu sahayı uzun süre deneyimlemiş içerden biri olarak hem kendimde hem de görüştüğüm kadınlarda anlamayı hedeflediğim ana başlıklar olmuştur. Araştırma bize siyasi partilerde yer alan kadınların farklı ideolojik ve politik düşünce yapılarına sahip olsalar da toplumsal cinsiyet temelli ortak sorunlar yaşadıklarını fakat özgül başa çıkma stratejileri ve kazanımlar geliştirdiklerini göstermiştir.
Transformation of Gendered Engineering Culture in Turkey
(Ankara Üniversitesi KASUM, 2019-05-26) Kadayıfçı, Ezgi Pehlivanlı; Other; Other
This article aims to understand the factors creating gendered aspects in professional culture of engineering and its transformation in contemporary Turkey by using a theoretical tool called "Gendered Engineering Culture”. The results of this study showed that engineering profession has a prestigious image in Turkey’s society which is based on gendered codes and ideals. Mentioned codes mainly adress male engineer as the ideal type whose characteristics have certain limits peculiar to Turkey. The results of this study also address engineer’s fading image due to its changing role in the global economy. In addition, a slight change is also noted in gendered image of engineering on the social level, due to the increasing number of women participating in the profession.
Kendi Adına Konuşan Kadınlar: Sahnedeki Kadınların Otobiyografik Anlatısı Üzerine
(Ankara Üniversitesi KASUM, 2019-05-26) Avcı, Emine Uzun; Other; Other
Türkçe yazına bakıldığında sahnedeki kadınların, yoğunluklu olarak da tiyatrocu kadınların otobiyografilerini yazdıklarını görüyoruz. Sıra dışı hayatlar yaşamış, televizyon öncesi dönemin yıldızları olan tiyatro oyuncusu kadınlar, 90’lı ve 2000’li yıllarda otobiyografilerini yazmışlar ve anı kitapları kaleme almışlardır. Bu çalışma bağlamında Türkiye tiyatrosunun dört önemli kadın oyuncusu olan Macide Tanır, Şirin Devrim, Gülriz Sururi ve Nedret Güvenç’in otobiyografik metinleri ele alınmaktadır. Çalışmada, 1922-1930 yılları arasında doğmuş, aynı kuşak olarak değerlendirilebilecek dört oyuncu kadının, benzer bir toplumsal alanda ve daha özel olarak da aynı tiyatro kamusu içerisinde geçirdikleri yaşamlarını birer anlatı olarak nasıl kurdukları sorusunun cevabı aranmaktadır. Bu kadınlar neden otobiyografi yazıyorlar? Nasıl anlatılar ortaya çıkıyor? Onlardan önceki kuşağa mensup kadınlardan farklı olarak neler anlatıyorlar? Neleri anlatmıyorlar? Bu hayat hikayelerinde nasıl bir benlik kurgusu var ve toplumsalla olan ilişkisellik nasıl tesis ediliyor gibi sorular üzerinden otobiyografik metinlerin yeniden okunması amaçlanmaktadır.
Emergence of a Discourse or New Articulations of Orientalist Biases: The First Ethnographies on Women and Islam in Turkey
(Ankara Üniversitesi KASUM, 2019-05-26) Onur, Petek; Other; Other
The ethnographic study of the relationship between gender and Islam in Turkey has a recent history which dates back to the early 1980s. The ethnographies conducted by Carol Delaney, Julie Marcus and Nancy and Richard Tapper constitute the initial discursive period with a number of commonalities in their research questions and analysis, most important of which is a claim about how gender hierarchy is legitimized in Turkish society through Islamic premises. Based on the critiques of Western ethnocentricsm, Orientalism and First World feminism and Michel Foucault’s theorization of discourse, power and knowledge, this study makes a discourse analysis of the published works of these studies. It discusses the ways they are influenced by and reproduce the academic Orientalism in studying Islamic cultures in their discursive representations of Muslim women. Muslim women’s agency, subjectivity and otherness in the ethnographies are highlighted as the most critical issues to be analysed in this respect. The analysis suggests that all of them represent Muslim Turkish women as victims of religion, patriarchy and traditions, fail to consider the complexity and diversity of Islamic beliefs and rites, fail to contextualize the Islamic culture they observed, and suggest the existence of a persistent and constant legitimating structure for the gender hierarchy.
Feminist Yöntemi Alan Deneyimleri(m) Üzerinden Tartışmak
(Ankara Üniversitesi KASUM, 2019-05-26) Ünlü, Çiğdem Yasemin; Other; Other
Bu makalede, feminist yöntemi, Bursalı Terzilerle ilgili etnografik araştırmam kapsamında yaşadığım alan deneyimleri üzerinden tartışıyorum. Çalışmamda, Bursa’daki bir terzi dükkânını yarı-kamusal alan olarak okuyarak, kadınların bu mekânı nasıl deneyimlediğini araştırdım. Bu makalede, öncelikle alana çıkarken feminist yöntem bağlamında araştırmamı yöntemsel olarak nasıl konumlandırabileceğime dair sorgulamalarımla işe başlıyorum. Ardından, araştırmacı-araştırılan ilişkisine dair alan deneyimlerim üzerinden yürüttüğüm tartışma ve yazma sürecinde karşı karşıya geldiğim sorularla devam ediyorum. Bu makale ile feminist yöntem tartışmalarına ve araştırmacının sesini duyurmayı hedefleyen çalışmalara katkıda bulunmayı amaçlıyorum.
Din ve Kadın İlişkisinin Kesişiminde Türkiye’deki Göçmenlerin Entegrasyon Politikaları
(Ankara Üniversitesi KASUM, 2019-05-26) Yılmaz, Zehra; Other; Other
Bu makale Türkiye’nin Suriyelilere yönelik uyguladığı entegrasyon politikalarında kadın ve din meselesinin birbiriyle kesiştiği alanlara odaklanmaktadır. Zira kadın meselesi, ev sahibi topluma entegrasyon sürecinde göçmenler için travmatik bir biçimde kopuş yaşadığı kendi toplumuna ait kültürün bir imgesi olarak önem kazanır. Geleneksel değerler ve köken bağı çoğu zaman kadınlar üzerinden sürdürülür. Bu süreçte de din ve kadın ilişkisi anlamlı bir birliktelik içinde ele alınır. Makale bu birlikteliğin entegrasyon politikalarına etkisine eğilmektedir. Öte yandan, kadınların bulundukları ülkeye entegrasyonu erkeklerinkinden daha farklı ve zordur. Bu nedenle ikinci olarak da makalede, öncelikle bu zorlu entegrasyon sürecinde devletin özel olarak kadınlara uyguladığı politikalarda dinin işlevi analiz edilmektedir. Son olarak da Müslümanların çoğunlukta olduğu Türkiye’de, aynı dinden olmanın Müslüman Suriyeli mülteci kadınlar açısından entegrasyon sürecinde nasıl bir anlam taşıdığı meselesi ele alınmaktadır.
Konumlandırılmış Akademik Marjinalizasyondan Konumlandırılmış Biraradalığa: Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları
(Ankara Üniversitesi KASUM, 2019-12-25) Dayan, Cansu; Other; Other
Türkiye’de yaklaşık 30 yıllık tarihiyle, Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları (TCKÇ) anabilim dalı, bir bilgi ve politika üretim alanıdır. Anaakım akademik disiplinlerden kendini bir toplumsal hareketin akademik karşılığı ve politik olma özellikleriyle ayırarak konumlandıran TCKÇ, sadece ataerkil sistem ve düzen eleştirisi değil, daha geniş ölçekli ontolojik, epistemolojik, metodolojik toplumsal gerçeklik sorgulamaları yapan çok yönlü, çok boyutlu ve disiplinler arası bir programdır. Bu araştırma, tarihsel gelişiminde etkili üç politik dönemin, TCKÇ anabilim dallarını Türkiye akademisinde nasıl bir pozisyona yerleştirdiğini Feminist Duruş Kuramı (FDK) bakış açısıyla tartışmayı hedeflemektedir. Buna göre, iki üniversitenin TCKÇ akademisyenleriyle yapılmış on yedi yarı-yapılandırılmış derinlemesine mülakat ışığında, TCKÇ anabilim dallarının farklı politik konjonktürlerden nasıl etkilendiği ve konumlandırılmış akademik marjinalizasyonunu konumlandırılmış biraradalığa ulaştırabilme potansiyeli irdelenmiştir.
Web Sitelerinde Dijital Ebeveynlere Sunulan İçerik Toplumsal Cinsiyet Rollerinden Bağımsız Olabilir Mi?: 'Bebek.com' Web Sitesi Örneği
(Ankara Üniversitesi KASUM, 2019-12-25) Ünlü, Derya Gül; Other; Other
Ebeveynlerin çevrimiçi ortama katılımıyla birlikte, ebeveynliğe dair üretilen dijital içerikler yaygınlaşmış, böylelikle bireyler kendi ebeveynlik rollerine dair ihtiyaç duydukları bilgi ya da önerilere kolaylıkla ulaşabilme imkanını elde etmişlerdir. Ancak dijital ortamda okuyuculara sunulan bu günlük ebeveynlik pratiklerine ilişkin önerilerin toplumsal cinsiyet kodlarından bağımsız olup olmadığı halen önemli bir tartışma konusudur. Bu çerçevede gerçekleştirilen çalışmanın odağını da günümüzde anne ve babalara, ebeveynliğe dair günlük pratikleri hakkında bilgi ve öneriler sunan web site içeriklerinin toplumsal cinsiyet kodlarından bağımsız olup olmadığının incelenmesi oluşturmaktadır. Bu odak noktasından hareketle, gerçekleştirilen örnek olay araştırmasında ‘bebek.com’ isimli web sitesi örnek olay öğesi olarak belirlenmiştir. ‘Bebek.com’, diğer web sitelerinden farklı olarak, kendisini sadece dijital annelere değil, dijital ebeveynlere yönelik içerik sunan bir aile yaşam platformu olarak tanımlamaktadır. Bu bakımdan söz konusu web sitesinde yer alan içerikler, toplumsal cinsiyet kodlarını yansıtıp yansıtmadığı ve ebeveynlik rolünü bir cinsiyet üzerinden konumlandırıp konumlandırmadığı bakımından analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda ise, web sitesinin anne ve babalara toplumsal cinsiyet rolleri doğrultusunda bilgi ve öneriler sunduğu görülmüştür.
Son Dönem Hollywood Sinemasında Anne Temsilleri
(Ankara Üniversitesi KASUM, 2019-12-25) Yaşartürk, Gülay; Other; Other
Hollywood sinemasında anne temsilleri özellikle Stella Dallas (1939), A Woman Under the Influence (1974) ve Kramer vs Kramer (1979) filmlerinde karşımıza çıkan belli kalıplara sıkışmıştır. Hollywood sineması patriyarkal mitleri ebedileştirmektedir ve Batı kültürünün anne temsillerini iyi anne, kötü anne, kahraman anne ve zayıf anne olmak üzere dört genel kategori altında başlıklandırmak mümkündür. Çalışmada, 2017 ve 2018 yıllarında çekilmiş The Florida Project, Lady Bird, Three Bilboards Outside Ebbing Missouri ve Tully anne karakterler aynı zamanda baş karakter olarak da konumlandıkları için örneklem olarak seçilmiştir. Seçilen filmler, Hollywood filmlerinde anne temsillerinin sıkıştığı kategorileri aşıp aşmadıkları, anne karakterlerine aynı zamanda özne dişil bireyler olarak bakıp bakmadıkları sorusundan hareketle analiz edileceklerdir.
Kadın Düşmanlığı Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
(Ankara Üniversitesi KASUM, 2019-12-25) Baydar, Veysi; Kılıç, Cengiz; Serpen, Ayşe Sezen; Günay, Gülay; Sosyal Hizmet; Sağlık Bilimleri Fakültesi
Cinsiyetçilik, cinsiyet ayrımcılığı, cinsiyet temelli şiddet ve kadın düşmanlığı (mizojini) gibi önyargılı ve sorunlu tutum ve davranışlar, sosyal ve kültürel normlardan kaynaklanan toplumsal cinsiyet algısının etkisiyle varlığını korumakta ve güçlendirmektedir. Bu bakımdan, kadına yönelik nefret ve önyargılar ile şekillenen ve beslenen kadın düşmanlığı; toplumsal cinsiyet eşitsizliği, cinsiyetçilik ve cinsiyet ayrımcılığı gibi toplumsal sorunların da kapısını aralamaktadır. Feminist kuramlar ve doğal olarak feminist uygulamalar, bu kavramlara odaklanmakta hem bireysel hem de toplumsal anlamda kadın sorunlarının temel sebebi olarak bu kavramları işaret etmektedir. Bu nedenle, özellikle toplumsal düzen tarafından yaratılan ve inşa edilen toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin ve kadın düşmanlığına ilişkin tutum, davranış ve eylemlerin azaltılması veya ortadan kaldırılmasına yönelik araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Sonraki çalışmaların önünü açmak ve söz konusu ihtiyaca katkı sunmak için bu çalışma ile Check ve arkadaşları (1985) tarafından geliştirilmiş ve Lonsway ve Fitzgerald (1995) tarafından revize edilerek 10 maddeye indirilmiş olan Kadın Düşmanlığı Ölçeğinin (Hostility Toward Women Scale) Türkçe geçerlik ve güvenirliğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemini, Karabük Üniversitesi (N=336) ve Kırıkkale Üniversitesi (N=119) sosyal hizmet bölümü, lisans programında öğrenim gören, toplam 455 öğrenci oluşturmaktadır. Kadın Düşmanlığı Ölçeğinin faktör yapısını belirlemek amacıyla, açımlayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre ölçeğin orijinalinden farklı olarak üç boyutlu bir yapısının olduğu belirlenmiştir. Ancak üç boyutlu yapının güvenirlik değerlerini karşılamaması sonucu, orijinalinde olduğu gibi tek boyut ile sınırlandırılmasına karar verilmiştir. Tek boyutlu yapının toplam varyansın %33,85’ini açıkladığı ve madde yük değerlerinin .40 - .71 arasında değiştiği belirlenmiştir. Kadın Düşmanlığı Ölçeğinin Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı .78 olarak hesaplanmıştır. Kadın Düşmanlığı Ölçeğinin uyum geçerliğini belirlemek için Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği ile ilişkisine bakılmış ve negatif yönde (r=-0.33, p<0.001) anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu anlaşılmıştır. Elde edilen bu sonuçlar doğrultusunda, Kadın Düşmanlığı Ölçeğinin tek faktörlü yapısının güvenirliğinin, yüksek ve aynı davranışı ölçmeye yönelik bu alanda yapılacak çalışmalarda kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilir.
Hipokratik Metinlerde Kadınların Doğası ve Jinekolojinin Ortaya Çıkışı
(Ankara Üniversitesi KASUM, 2019-12-25) Akşit, Gökçesu; Other; Other
Genelde erkeklerin daha görünür olduğu eskiçağ yazının aksine, Hipokrates’in kadınları da görünür kılan metodu, gözlem, yeni bir gözlem nesnesi yaratarak, jinekolojiyi doğurmuştur. Böylece antikitenin “beyaz-kollu” kadını artık görünürün alanına getirilmiş olur. Hipokratik metinlerdeki kadın hasta hikayelerinde, gözleme dayalı Hipokratik iş yapma biçiminin temelde iki kaynak ışığında çalıştığı söylenebilir: her ikisi de, analitik ve analojik olanı bütünleştiren şekilde, genelde sağaltmaya doğru aktif bir güç olan doğa, ve bedeni oluşturan dört temel sıvıdan (suyuk) biri olan su. Doğa’nın Hipokratik pratikte bu kullanılış biçimi ekolojik bir bakış açısıyla Kuhn’un “karşılaştırılamazlık” kategorisine karşı, bir arada iş yapma biçimlerini mümkün kılar. Çalışmada kısaca bilimsel (d)evrimlerin yapısı incelenmeye Popper ile başlanmış, Kuhn, Lakatos, Feyerabend, ve son olarak Crombie ile devam edilip, sonuncunun ‘düşünme biçimleri’ kavramının, pratiğe odaklanması ile, Hipokratik jinekolojik metodu anlamakta kullanılabileceği vurgulanmıştır.
Yarı-Kamusal Alanda Kadın Deneyimlerine Etnografik Bakış
(Ankara Üniversitesi KASUM, 2019-12-25) Ünlü, Çiğdem Yasemin; Other; Other
Bu çalışmada, ev dışında çalışması engellenen/yasaklanan kadınların bu engelleri/yasakları aşmak için buldukları çözümler irdelenerek, özel-kamusal arasında kalan kadınların kendilerine ev dışında çalışmak için açtıkları bir yarı-kamusal alan örneği olan terzi dükkânında bir alan araştırması yapılmıştır. Feminist yöntem perspektifinden beslenerek yürüttüğüm etnografik alan araştırmasında, katılımlı gözlem ve informel/yapılandırılmamış görüşmelerin yanında, 8 kadınla yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, kamusallaşması engellenen kadınların para kazanmak için kurdukları bu yarı-kamusal mekân dolayımıyla ataerkil tahakkümle olan ilişkilerinde direnme ve güçlenme imkânları bulduklarını; aynı zamanda mekânın kadınlar arası sosyalleşme ve deneyim paylaşımı yapılan bir alan olarak farklı kadınların karşılaşmalarını sağlayan bir etkileşim alanı olduğunu söylemek mümkündür. Dolayısıyla, bu çalışma özel-kamusal ikiliğinin açıklamakta yetersiz kaldığı kadın kamusallığını bu türden alanlar üzerinden düşünmenin ve tartışmanın önemine dikkat çekmektedir
Eşcinsel İlişkilerde Partner Şiddeti: Sosyal Destek veİçselleştirilmiş Homofobi Bakımından Değerlendirilmesi
(Ankara Üniversitesi KASUM, 2020-06-01) Gülmez, Gizem; Other; Other
Bu çalışmada, Türkiye’de lezbiyen, gey, biseksüel (LGB) yetişkin örnekleminde yakın partner şiddetikonusu incelemiş, gey ve lezbiyen partnerler arasında ortaya çıkan şiddet türleri ve yaygınlığı,yönelim bakımından fark olup olmadığı, içselleştirilmiş homofobi ile partner şiddeti arasındaki ilişkive sosyal destek düzeyi ile partner şiddeti arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırmanınkatılımcıları; 105 lezbiyen (%32,51), 148 gey (%45,82) ve 70 biseksüel (%21,67) olmak üzere 323yetişkinden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama yöntemi olarak, “Demografik Bilgi Formu”,“Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin Gözden Geçirilmiş Formu (ÇBASDÖ)”,“İçselleştirilmiş Homofobi Ölçeği” ve “Çatışmaların Çözümüne Yaklaşım Ölçeği (ÇÇYÖ)”kullanılmıştır. Toplanan veriler SPSS (21.0) ile analiz edilmiştir. Katılımcıların cinsel yönelimlerinegöre partner şiddetine maruz kalmalarına ilişkin dağılımları arasında anlamlı fark bulunmamıştır.Ancak geylerin cinsel şiddet yaygınlığı ortalamaları, lezbiyenlerin ortalamalarından anlamlı şekildeyüksek bulunurken; geylerin içselleştirilmiş homofobi ortalamaları da lezbiyenlerin ortalamalarındananlamlı şekilde yüksek bulunmuştur. Ayrıca lezbiyenlerin uzlaşma yaygınlığı ortalamaları, geylerinortalamalarından anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur. Partner şiddetine maruz kalanların algılanansosyal destek ortalamaları, kalmayanların ortalamalarından anlamlı şekilde düşüktür. Algılanan ailesosyal desteği azaldıkça psikolojik, fiziksel ve cinsel şiddet yaygınlığı artmaktadır. Aynı zamandaalgılanan sosyal destek azaldıkça içselleştirilmiş homofobi artmaktadır. Cinsel yönelimi açıkolanların içselleştirilmiş homofobi ortalamaları, cinsel yönelimi açık olmayanların ortalamalarındananlamlı şekilde düşük bulunmuştur. Aynı zamanda cinsel yönelimi açık olanların algılanan sosyaldestek ortalamaları, cinsel yönelimi açık olmayanların ortalamalarından anlamlı şekilde yüksektir.Partner şiddeti karşısında yardım alanların aile sosyal desteği ortalamaları almayanlarınortalamalarından anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur.
Göç Araştırmalarında Söylem, Yöntem ve Etik: FeministBir Yöntem Mümkün Mü?
(Ankara Üniversitesi KASUM, 2020-06-01) Coşkun, Emel; Sarıalioglu, Özge; Dinçer, Cemile Gizem; Other; Other
Uluslararası göç çalışmaları, ulusal ve uluslararası göç politikalarındaki söylemlerden etkilenen vegittikçe politikleşmiş bir araştırma alanıdır. Maddi kaynakları açısından devlet odaklı politikadanbağımsızlaşamayan göç araştırmaları uluslararası göç yönetimi söylemini meşrulaştırarak ulus-devletlerin göçü önleme çabalarında araçsallaşabilmektedir. Göç araştırmalarının politikleşen yapısı,benimsenen teorik yaklaşımdan veri toplama yöntemlerine kadar tüm araştırma tasarımını dayöntemsel ve etik açıdan etkilemektedir. Özellikle son zamanlarda göçmen kadınlara odaklananaraştırmaların sayısı hızla artarken, bu araştırmalarda kullanılan yöntem yeterince açıklanmadığıiçin hem bilimsel bilginin üretimi hem de etik açıdan ciddi sorunlar barındırabilmektedir.Bu anlamdaana akım araştırma yöntemlerini eleştiren, araştırma sürecini eşitsiz güç ilişkileri perspektifindensorunsallaştıran feminist yöntem göç araştırmalarında önemli bir sorgulama zemini sağlamaktadır.

Browse

Browsing fe dergi: feminist eleştiri by Issue Date

Results Per Page

Sort Options