Cilt:55 Sayı:02 (2022)

Permanent URI for this collection

https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/84262

Browse

Browsing Cilt:55 Sayı:02 (2022) by Issue Date

Filter results by year or month
Now showing 1 - 9 of 9
  • No Thumbnail Available
    Item
    Yaşam Seyrindeki Öğrenme Yolları: Yaşam Boyu, Yaşam Genişliğinde ve Yaşam Derinliğinde
    (Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, 2022) Akın, Gülden; Other; Other
    Bu çalışmada, yaşam (hayat) boyu öğrenme, yaşam genişliğinde öğrenme ve yaşam derinliğinde öğrenme kavramları incelenmektedir. Her üç öğrenme, anlam ve bağlam açısından ele alınmış ve geçmişten günümüze tarihsel bir süreç içinde çözümlenmiş, ayrıca COVID-19’dan sonra yaşam boyu, yaşam genişliğinde ve yaşam derinliğinde öğrenmelerin gelecekte nasıl ele alınabileceğiyle ilgili hazırlanan raporlar ve yapılan çalışmalar da dahil edilmiştir. Çalışmanın veri toplama aşamasında doküman analizi yöntemi, veri işleme ve sunumu aşamasında ise betimsel analiz ve içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Yaşam boyu, yaşam genişliğinde ve yaşam derinliğinde öğrenmelerin birbirleriyle olan ilişkileri, bireylerin yaşam seyirleri içinde ele alındıktan sonra, çalışmanın tartışma ve sonuç bölümünde bu üç öğrenmeyi kapsayan bir şema geliştirilerek alanyazında tartışılmaya sunulmuştur. Bu şemaya göre; yaşam boyu öğrenme daha çok yaşamın boylamsal süreçlerini, yaşam genişliğinde öğrenme düzlemsel süreçlerini ve yaşam derinliğinde öğrenme ise hayatın hem boylamsal hem de düzlemsel yönlerini çevreleyen döngüsel süreçlerini temsil etmektedir. Yaşam boyu, yaşam genişliğinde ve yaşam derinliğinde öğrenmenin aynı çalışmada ele alındığı gerek ulusal gerekse uluslararası düzeyde sınırlı sayıda çalışma olduğundan, bu araştırma ileride yapılacak olan çalışmalara temel oluşturması bakımından önemlidir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Eleştirel Düşünme Becerisi Edindirme Bağlamında Çocuk ve Gençlik Kitaplarının İncelenmesi
    (Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, 2022) Aslan, Canan; Other; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Teknolojinin hızla geliştiği, çocuk ve gençlerin yazınsal yapıtlarla kurdukları iletişimin her geçen gün azaldığı bu çağda, onların ilgilerini nitelikli yazınsal yapıtlara çekmek büyük önem kazanmaktadır. Nitelikli çocuk ve gençlik edebiyatı kitapları; denetimci bir tutumdan uzak durarak, yazınsallığını yitirmeden çocuk ve gençlere, kurgu içerisindeki karakterler yoluyla düşünsel ipuçları sunmalı; onların kişi ve olaylar üzerine düşünmelerini sağlayabilmelidir. Bu çalışmanın genel amacı 2016 yılında çocuk ve gençlik edebiyatı adı altında “çok satılan” çocuk ve gençlik kitaplarından, araştırmanın amacı doğrultusunda seçilenlerin çocuklara eleştirel düşünme becerisini edindirme bağlamındaki işlevini değerlendirmektir. İçerik çözümlemesi yönteminin kullanıldığı bu araştırmanın çalışma grubunu, üç bilgisunar (internet) sitesinde ortaklık gösteren, öykü ve roman türündeki otuz çocuk ve gençlik kitabı oluşturmaktadır. Araştırmada bağlam birimi olarak “izlek” (tema) seçilmiştir. Kitaplardaki alt kategorilerin yorumlanmasında sıklık (frekans), yüzde ve yoğunluk puanlarından yararlanılmıştır. Sonuç olarak bu çalışma kapsamında incelenen çocuk ve gençlik kitaplarında yoğunluk puanı en yüksek olan kitapların sırasıyla Küçük Prens, Bir Şeftali Bin Şeftali ve Yaşasın Ç Harfi Kardeşliği iken; en az olanların ise sırasıyla Çocuk Kalbi, Bir Küçük Osmancık Vardı ve Saftirik Greg’in Günlüğü Ah Kalbim (7.Kitap) adlı kitaplar olduğu görülmüştür. Bu çalışma kapsamında çocuklar ve gençlerle buluşturulacak yazınsal kitapların, çocuk ve gençleri eleştirel düşünmeye yönlendirmesi bakımından da değerlendirilmesi gerektiği önerilmektedir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    4+4+4 Düzenlemesiyle Farklı Yaşlarda İlkokula Başlayan Öğrencilerin Akademik Performanslarının LGS Verileri Temelinde Analizi
    (Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, 2022) Şahin, Ali E.; Other; Other
    Kamuoyunda “Eğitimde 4+4+4 Düzenlemesi” olarak bilinen 6287 sayılı Kanun ile ilkokula başlama yaşı 60 aya kadar düşürülmüş, düzenleme 2012-2013 eğitim-öğretim yılında uygulamaya koyulmuştur. Bu araştırmanın amacı bu düzenleme ile ilkokula başlayan, yaşları 60 ay ile 84 ay arasında değişen öğrenciler arasındaki yaş farkının akademik performansları üzerindeki etkisini sekizinci sınıfta girdikleri 2020 Liselere Geçiş Sistemi (LGS) Merkezî Sınav verileri temelinde analiz etmektir. Araştırma, ilişkisel ve nedensel karşılaştırma türü bir araştırma olarak desenlenmiştir. Ankara’daki ortaokullardan LGS Merkezî Sınavına katılan öğrenciler bu araştırmanın evrenini, bu okullardan seçilen 9582 öğrenci araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Bu öğrencilerin okula başlama yaşları gruplandırılmış, grupların LGS Merkezî Sınav puanları ve bu sınavın alt testlerindeki net doğru sayıları arasında karşılaştırmalar yapılmıştır. Araştırma sonucunda büyük yaş grubundaki öğrencilerin akademik performanslarının küçük gruplara daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Küçük yaş grubunda olan öğrencilerin ilkokula başlarken hazırbulunuşluk düzeylerinin yeterli olmaması, ilkokula uyum sorunları yaşamaları, ilkokul süresinin dört yıla indirilmiş olması, toplu öğretime ağırlık verilerek öğretimin farklılaştırılamaması ve bireyselleştirilememesi öğrencilerin akademik performansları arasındaki farkın nedenleri arasında sıralanmıştır. Araştırma sonucunda, eğitim politikalarının bilimsel temelde geliştirilmesinin gerekliliğine vurgu yapılmış, okula başlama yaşının 72 ay olarak düzenlenmesi, ilkokul eğitiminin beş yıl olması, ilkokula başlama aşamasında tüm çocukların hazırbulunuşluk düzeylerinin gelişim uzmanları tarafından değerlendirilmeye tabi tutulması ve zorunlu okul öncesi eğitimi önerilmiştir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Helikopter Anababalık ve Özerklik Destekleyici Davranışlar Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
    (Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, 2022) Topuz, Semih; Other; Other
    Bu çalışmanın amacı Schiffrin, Liss, Miles-McLean, Geary, Erchull ve Tashner tarafından geliştirilen Helikopter Anababalık ve Özerklik Destekleyici Davranışlar Ölçeği’nin (HAÖDD) Türkçeye kazandırılması, geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesidir. Ölçeğin özgün formu helikopter anababalık ve özerklik destekleyici davranışlar olmak üzere iki alt boyut ve 15 maddeden oluşmaktadır. Yazarlarla bağlantı, onay alma ve çeviri süreçlerinin ardından ölçeğin uyarlama süreçlerine uygun son biçimi altılı likert form olarak 381 (%78) kadın 107 (%22) erkek olmak üzere toplam 488 üniversite öğrencisine uygulanmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir. Ölçeğin geçerliği için kanıt elde etmek amacıyla yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda özgün ölçekte belirlenen iki boyutlu yapıyla iyi uyum gösterdiği belirlenmiştir (χ2 = 223.02, df = 87, χ2/df = 2.56, p < .001, RMSEA = .060, SRMR = .070, CFI = .97, NNFI = .96, NFI = .95, GFI = .98). Ölçeğin güvenirliğine yönelik kanıtlar bulmak amacıyla Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı hesaplanmış ve helikopter anababalık boyutu için α = .80 ve özerklik destekleyici davranışlar boyutu için α = .80 bulunmuştur. Maddelerin, toplam puanı yordamasına ilişkin madde-toplam korelasyonları incelendiğinde korelasyonların .31-.64 arasında değiştiği görülmüştür. Tüm maddelerde, üst-alt %27’lik grupların ortalamaları arasında anlamlı fark bulunmuştur. Sonuç olarak 15 maddeden oluşan Helikopter Anababalık ve Özerklik Destekleyici Davranışlar Ölçeği’nin Türkiye’deki üniversite öğrencilerinin bakış açısıyla anababaların helikopter anababalık ve özerklik destekleyici davranışlarını ölçmede geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu görülmektedir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Okumaya Güdülenmelerinin İncelenmesi
    (Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, 2022) Kayhan, Bozgün; Other; Other
    Bu araştırmada ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okuma motivasyonlarının alt boyutlarına göre ve bazı demografik değişkenlere göre değişiminin incelenmesi amaçlanmıştır. Tarama deseninin kullanıldığı araştırmanın örneklem grubu, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Türkiye’nin Orta Karadeniz Bölgesinde yer alan bir il merkezinin şehir merkezi, köy ve beldelerinde öğrenim gören 582 ilkokul dördüncü sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Veri toplama sürecinde öğrencilerden İlkokul Öğrencileri Motivasyon Ölçeğini ve bazı demografik bilgileri yanıltmaları istenmiştir. Araştırma verilerinin analizi SPSS 23 programından yararlanılmıştır. Öğrencilerin sosyo-demografik özelliklerini belirlemek amacıyla betimsel istatistiklerden; okuma motivasyonu puan ortalamalarındaki farklılıkları incelemek amacıyla t-testi ve tek yönlü ANOVA analizlerinden yararlanılmıştır. Araştırmanın temel amacına yönelik bulgulara göre okumada içsel motivasyon puan ortalamalarının dışsal motivasyondan daha yüksek olduğu görülmüştür. Okuma motivasyonunun alt boyutlarının birbiri ile doğrudan ve pozitif yönde ilişkili olduğu belirlenmiştir. Kız öğrencilerin erkek öğrencilerden ve günlük çok kitap okuyan öğrencilerin biraz okuyan ve hiç okumayanlardan okuma motivasyonu düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Okul öncesi eğitim alma ve anne-baba eğitimi düzeyine göre bir değişim bulunmamaktadır. Sonuç olarak, bu çalışmaya göre ilkokul öğrencilerinin okuma motivasyonlarında içsel motivasyonlarının dışsal motivasyonlarından yüksek olduğu anlaşılmıştır. Günlük kitap okumanın okuma motivasyonu üzerinde önemli bir etkisi olduğu anlaşılmıştır.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Öğretmen Adayları Tarafından Geliştirilen Sorulara Web 2.0 Destekli Ölçme Değerlendirme Eğitiminin Etkisi
    (Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, 2022) Tatlı, Zeynep; Other; Other
    Araştırma kapsamında fen bilgisi, matematik ve sosyal bilgiler öğretmen adayları tarafından alanlarında geliştirdikleri soruların içerik ve biçim özelliklerine Web 2.0 destekli ölçme değerlendirme eğitiminin (WDÖDE) etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın katılımcılarını Türkiye’deki 13 farklı üniversitenin 3. ve 4. sınıflarında öğrenimine devam eden fen bilgisi (f = 10), matematik (f = 10) ve sosyal bilgiler (f = 10) olmak üzere toplam 30 (f = 24 kadın, f = 6 erkek) öğretmen adayı oluşturmaktadır. Bu kapsamda öğretmen adaylarına ölçme değerlendirme amaçlı web 2.0 araçlarının (Kahoot, Quizizz, Testmoz, Quiz Maker, LearningApps, Polldady) kullanımına yönelik 40 saatlik yüz yüze eğitim verilmiştir. Öğretmen adaylarının eğitim öncesinde geleneksel (kâğıt-kalem), eğitim sonrasında ise web 2.0 araçları kullanarak kendi alanlarında verilen kazanım doğrultusunda istedikleri türde 30’ar soru hazırlamaları istenmiştir. Öğretmen adaylarının hazırladıkları sorular alan uzmanlarının görüş ve önerileri doğrultusunda geliştirilen değerlendirme aracı kullanılarak üç farklı branştan (fen bilgisi, matematik ve sosyal bilgiler) üçer alan uzmanı tarafından değerlendirilmiştir. Araştırma sonunda, öğretmen adayları tarafından web 2.0 araçları kullanarak geliştirilen soruların, geleneksel yöntemlerle geliştirilen sorulara göre içerik ve biçim özellikleri bakımından daha nitelikli olduğu saptanmıştır. Buna neden olarak içerik üretiminin kolaylığı, görsel desteği ile farklı türde soru geliştirebilme olanağı, zaman ve mekân bağımsızlığı, kullanıcı dostu ara yüz gibi web 2.0 araçlarının sunduğu olanakların öğretmen adayı üzerindeki yükü hafiflettiği, ilgi ve güdülemeyi (motivasyonu) desteklediği sonucuna varılmıştır.
  • No Thumbnail Available
    Item
    İnsan Farklılıklarına İlişkin Mardin İli İlkokullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Görüşleri
    (Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, 2022) Ernas, Sevgi; Eğitim Ekonomisi ve Planlaması Bölümü; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    İnsanlar; dini inanç, siyasal görüş, sosyal ve ekonomik durum boyutlarında farklılıklar gösterirler. Okulların bu farklılıkları gören, bu farklılıkları kabul ederek eğitim veren demokratik kurumlar olması, eğitimde olası ayrımcılığı azaltacaktır. Eğitimde öğretmenlerin, bu farklılıklara ilişkin ayrımcılıkları azaltmaya yönelik önemli rolleri bulunmaktadır. Bu araştırmanın amacı, Mardin ili ilkokullarında görev yapan öğretmenlerin insan farklılıklarına ilişkin hoşgörülerini saptamaktır. Öğretmenlerin belirtilen boyutlardaki farklılıklara ilişkin hoşgörülerinin düzeyi ve söz konusu hoşgörülerinin cinsiyetlerine ve üye oldukları sendikaya göre değişme durumu araştırmanın alt amaçlarıdır. Araştırmada, nicel yöntem yaklaşımlarından betimsel tarama deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma evreni Mardin ilkokullarında çalışan öğretmenlerden oluşmaktadır ve bu evrenden tabakalı örnekleme ile veri toplanmıştır. Araştırmanın evrenini Mardin ili ilkokullarında görev yapan 2,909 öğretmen, örneklemini ise 940 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada, İnsan Farklılıklarına İlişkin Görüşler Anketinin, faktör analizi uygulanarak ölçeğe dönüştürülen biçimi veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Öğretmenlerin cinsiyetlerine göre, insan farklılıklarının tüm boyutlarında, siyasi görüş, dini inanç, toplumsal cinsiyet rolleri ve sosyal ve ekonomik farklılığa ilişkin hoşgörü düzeylerinde, bağımsız t testi sonucuna göre anlamlı bir fark bulunmaktadır. Kadın öğretmenlerin, siyasi görüş, dini inanç, toplumsal cinsiyet rolleri ve sosyal ve ekonomik farklılıklara ilişkin hoşgörü düzeyi erkek öğretmenlere göre daha yüksektir. Araştırmaya katılan öğretmenlerin siyasi görüş, dini inanç, toplumsal cinsiyet rolleri farklılığına ilişkin hoşgörüleri; üye oldukları sendikaya göre farklılık göstermektedir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Öğrenme Güçlüğünde Yazılı Anlatımı Desteklemek: Strateji Öğretimi
    (Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, 2022) Tülü, Burcu Kılıç; Özel Eğitim; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Yazılı anlatım, okuryazarlık gelişiminin önemli kazanımlarından birisidir. Yazılı anlatım sürecinde bireyin üretici konuma geçerek bilgisini, deneyimlerini ve hayal gücünü farklı metin yapılarına göre düzenlenmiş bir şekilde aktarması gerekmektedir. Bu süreçte birden çok bilişsel beceri etkin biçimde kullanılır. Öğrenme güçlüğü olan pek çok öğrenci yazılı anlatımda sorunlar yaşamaktadır. Alanyazında var olan araştırmalar ve uygulamalar incelendiğinde öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin yazılı anlatım becerilerinin, okuma akıcılığı ve okuduğunu anlama gibi akademik becerilerine göre daha az desteklendiği görülmektedir. Bu derleme çalışmasının amacı öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin yazılı anlatım becerisinde yaşadıkları güçlükleri ve nedenlerini betimleyerek yazılı anlatım becerilerinin önemine dikkat çekmek ve desteklenmesine yönelik etkili bir yöntem olan strateji öğretimini örnekler ile açıklamaktır. Strateji öğretimi, yazılı anlatımın farklı aşamalarına ya da bütününe yönelik öğrencilerin planlama, yazma ve gözden geçirme aşamalarında becerilerini geliştirmeyi hedeflemektedir. Strateji öğretimleri, öğrenme güçlüğü olan çocuklar için açık bir şekilde model olunmasına ve sık tekrarlar yapılabilmesine olanak veren Kendini Düzenleme Stratejilerinin Gelişimi öğretim modeline göre yürütüldüğünde önemli kazanımların sağlandığı görülmektedir. Etkili bulunmuş stratejilerin öğretiminin yapılmasıyla ve yazma öncesi planlama, planları yazıya geçirme ve metni gözden geçirme aşamalarının öğrencilere kazandırılması ile daha nitelikli yazılı ürünlerin oluşturması olanaklıdır. Bu çalışma ile ebeveynlerin, alanda çalışan öğretmen ve uzmanların öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin yazılı anlatım becerilerinin desteklenmesine ilişkin farkındalıklarının arttırılması, bu konuda yapılacak uygulama ve araştırmalara katkı sağlanması amaçlanmıştır.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Neoliberal Politikaların Öğretmenlik Mesleğine Yansımalarına İlişkin Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi
    (Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, 2022) Keleş, Osman; Other; Other
    Bu araştırma, neoliberal politikaların öğretmenlik mesleğine yansımalarını, öğretmenliğe yüklenen anlam ve işlevlerdeki dönüşümü öğretmenlerin özgün deneyimlerinden yola çıkarak betimlemeyi amaçlamaktadır. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinin uygulandığı bir durum çalışmasıdır. Araştırma, Türkiye’nin farklı bölgelerinde 2020-2021 eğitim öğretim yılında devlet okullarında görev yapan 40 öğretmenle gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar, maksimum çeşitlilik örneklemesi yoluyla belirlenmiştir. Veriler “yarı-yapılandırılmış görüşme” yoluyla toplanmış, görüşmeler zoom programı üzerinden gerçekleştirilmiştir. Toplam görüşme süresi 78 saattir. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenler, son dönem neoliberal politikalarla öğretmenlik mesleğinin yaşadığı değişim/dönüşüm arasında ilişki olduğunu düşünmektedirler. Bu bağlamda öğretmen seçim ve yetiştirme sürecinden öğretmenlerin özerkliği ve toplumsal algısına kadar izlenen tüm politikaları bütünlüklü bir biçimde ele alan çalışmaların sayısının artırılması önerilmektedir.