Çocuğun soyadıyla ilgili yargı kararlarının değerlendirilmesi
No Thumbnail Available
Date
2018
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara : Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi
Abstract
Bireyin kimliğinin parçası olan soyadı, 2525 sayılı Soyadı Kanunu ve 4721 sayılı Türk Medeni
Kanununda düzenlenmektedir. Türk Medeni Kanunu uyarınca çocuğun soyadının
belirlenmesinde, soybağı esası kabul edilmiştir ve çocuk soyadını doğumla kendiliğinden
kazanır. Söz konusu düzenleme uyarınca evlilik içinde doğan çocuğun soyadı babanın
soyadıdır. Çocuğa aktarılan soyadı babanın ölümü ya da tarafların boşanması halinde dahi
değişmeyecektir. Başka deyişle, velayet hakkı verilen kadın, soyadının soybağı esasına
dayanması ve çocuğun velayete sahip annesinin soyadını alabileceğine dair bir düzenleme
bulunmaması nedeniyle, velayeti altındaki çocuğuna kendi soyadını verememektedir ve
çocuğun soyadı babanın soyadı olarak kalmaktadır. Çocuğun annesiyle farklı soyadının olması,
arkadaşlarının alaylarına maruz kalması, anne babasının boşanmış olduğunu arkadaşlarına
açıklamak zorunda kalması, mutsuz olması, psikolojisinin olumsuz etkilenmesi gibi sorunlara
yol açmaktadır. Belirtilen bağlamda araştırmanın amacı, velayeti annesine bırakılan çocuk ile
annesinin soyadının farklı olması nedeniyle yapılan soyadı değişikliği istemlerinin, mahkeme
kararlarında nasıl incelendiğini ve annesiyle soyadının farklı olması nedeniyle çocuğun günlük
yaşamında ve okul yaşamında yaşadığı sorunları belirlemektir. Araştırmada nitel araştırma
yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda, veri toplama tekniği olarak belge
incelemesi yapılmıştır. Bu araştırmada, 2011-2015 yılları arasında verilmiş, Yargıtay Hukuk
Genel Kurulu’nun kararlarından ve Anayasa Mahkemesi’nin iptal ve bireysel başvuru
kararlarından konuyla ilgisi olduğu belirlenen sekiz karar incelenmiştir. İncelenen kararlarda
çocuğun soyadının soybağı hükümleri yerine, velayet hükümlerine dayandırılarak incelendiği,
hakimlerin çocukların soyadı değişikliği istemlerini karara bağlarken Birleşmiş Milletler Çocuk
Haklarına Dair Sözleşme’yi (özellikle m. 12) ve çocuk hukuku ilkelerini dikkate almadıkları
belirlenmiştir.
Anahtar sözcükler: Çocuğun soyadı, çocuk hakları, çocuğun yüksek yararı, velayet, Yargıtay
ve Anayasa Mahkemesi Kararları.
Description
Keywords
Çocuğun soyadı, Çocuk Hakları, Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi Kararları