Çok satılan yazınsal çocuk kitaplarında evrensel değerler üzerine bir inceleme
No Thumbnail Available
Date
2017
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Yazınsal nitelikli yapıtlar kurgu içinde evrensel değerleri de duyumsatır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de çok satılan yerli ve yabancı yazınsal çocuk kitaplarında evrensel değerlere ne düzeyde ve nasıl yer verildiğini belirlemektir. Bu çalışma, tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Çalışmanın veri kaynağını, 2014 yılında Türkiye'de çok satılan yazınsal çocuk kitapları oluşturmaktadır. Bu kapsamda belirlenen on kitaptan doküman incelemesi yoluyla elde edilen veriler, betimsel olarak çözümlenmiştir. Çalışmada, ana kategori “evrensel değerler”; alt kategoriler ise "barış, özgürlük/bağımsızlık, adalet/eşitlik, sevgi/şefkat (insan sevgisi, aile sevgisi, hayvan sevgisi, doğa sevgisi), saygı (özsaygı, başkalarına saygı, farklılıklara saygı), güven /özgüven, cesaret, azimlilik, sorumluluk (kendine karşı sorumluluk, başkalarına karşı sorumluluk), yardımseverlik/iyilikseverlik, yaşamdan zevk almak/mutluluk/yaşama bağlı olmak, dürüstlük, dostluk/arkadaşlık, hoşgörülü/merhametli/ anlayışlı olmak, alçakgönüllülük, kibarlık/naziklik, başarı/çalışkanlık/öğrenme isteği, işbirliği" olarak belirlenmiştir. Çalışma sonucunda, çok satılan çocuk kitaplarında evrensel değerlerin sezinletilmesine dönük iletilerin bulunduğu ve bu iletilerin, biri dışında, diğer kitaplarda dolaylı (örtük) olarak verildiği görülmüştür. Çocukların evrensel değerleri duyumsatan ve iletilerini örtük olarak veren yazınsal kitaplarla buluşturulması gerekir. Çocuklara dönük yazılan başka yazınsal yapıtların da aynı amaç ve bakış açısıyla incelenmesi gerektiği bu çalışma kapsamında getirilen bir öneridir.
Literary works contain the sense of universal values in fiction. The aim of this study is to specify how and to what extent universal values are included in both indigenous and foreign best selling literary books in Turkey. This study was prepared via descriptive/survey method. The data of this study sourced from literary children books sold out in 2014 in Turkey. The data acquired by means of document analysis of the ten books having been selected in terms of this criterion was analysed via descriptive analysis method. In the study, the main category was identified as ‘universal values’ while the sub-categories concerned ‘peace, freedom/independence, justice/equality, love/compassion (love of humanity, love of animals, love of family, love of nature), respect ( self- respect, respecting others, respecting others’ individual differences), confidence/self-confidence, courage, determination, responsibility (responsibility for oneself and others) cooperativeness/kindness, happiness / enjoying life/ being attached to life, honesty, friendship, being sympathetic /tolerant, modesty, politeness, being successful/hardworking, willingness to learn, and collaboration’. As a result of this study, all the best-selling children books, except one, were detected to contain messages to convey the universal values; however, these messages are not conveyed explicitly and didactically, but indirectly and implicitly. It is suggested to expose children to literary books implicating universal values and transmitting the messages implicitly. Also, in this study other literary books targeting children are suggested to be analysed in terms of the same aim and aspect.
Description
Keywords
Edebiyat, Çocuk edebiyatı, Evrensel değerler